بیمه نامه پول با رشدهای چشمگیر همچنان در صنعت بیمه گوشه گیر است

 چابک آنلاین، بهاره تاجرباشی، حق‌بیمه تولیدی بیمه‌های پول در8 ‌ماهه امسال به ۳ میلیون و ۷۳۱ هزار و ۵۹۹ میلیون ریال رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد قابل‌توجه ۲۳۹.۵۵ درصدی را ثبت کرده است. 

با این حال،سهم این رشته از کل پرتفوی بازار بیمه همچنان تنها ۰.۰۸ درصد باقی مانده،سهمی که نشان می‌دهد بیمه‌های پول هنوز نتوانسته‌اند جایگاه معناداری در ساختار بازار بیمه کشور پیدا کنند.

درهمین دوره، ۸۵ هزار و ۵۸۷ فقره بیمه‌نامه پول صادر شده که رشد ۵۷.۳۰ درصدی را نشان می‌دهد.

سهم این تعداد از کل بیمه‌نامه‌های صادره بازار نیز ۰.۱۷ درصد اعلام شده است.

اختلاف محسوس میان رشد تعداد بیمه‌نامه‌ها و جهش حق‌بیمه تولیدی، حاکی از افزایش متوسط ارزش بیمه‌نامه‌ها و تمرکز این رشته بر قراردادهای محدود اما با مبالغ بالاتر است.

ازمنظر خسارت ها، داده‌ها تصویری کاملاً متفاوت ارائه می‌دهند. 

در8 ‌ماهه امسال، ۱۵ هزار و ۷۸۲ میلیون ریال خسارت در بیمه‌های پول پرداخت شده که رشد آن ۳۷.۱۰ درصد بوده است. 

با این حال،سهم خسارت پرداختی این رشته از کل بازار تنها ۰.۰۰۱ درصد گزارش شده، عددی که عملاً بیمه‌های پول را به یکی از کم‌ریسک‌ترین رشته‌های بازار در این مقطع تبدیل می‌کند.

تعداد موارد خسارت نیز به ۱۹ مورد محدود شده که نسبت به سال گذشته ۴۲.۴۲ درصد کاهش داشته است. 

همین موضوع باعث شده تا نسبت خسارت بیمه‌های پول در پایان 8 ‌ماهه امسال به ۰.۴۲ درصد برسد،نسبتی بسیار پایین که حتی درمقایسه با رشته‌های کم‌ریسک بازار نیز عددی استثنایی محسوب می‌شود.

با وجود این عملکرد فنی مطلوب، بیمه‌های پول همچنان با یک چالش ساختاری روبه‌رو هستند، فاصله زیاد میان ظرفیت بالقوه و سهم واقعی از بازار. 

درشرایطی که ابزارهای مدیریت ریسک مالی، نقل‌ و انتقال پول، تضمین تعهدات نقدی و پوشش‌های مرتبط با پول دراقتصادهای پیشرفته نقش پررنگی دارند، سهم کمتر از یک‌دهم درصدی این رشته در بازار بیمه ایران نشان می‌دهد که هنوز تقاضای مؤثر و آگاهی کافی در این حوزه شکل نگرفته است.

به نظر می‌رسد که ادامه رشد بیمه‌های پول، بیش ازآنکه به آمارهای فعلی وابسته باشد، به توسعه محصولات، شفاف‌سازی کاربردها و پیوند این رشته با نیازهای واقعی اقتصاد دیجیتال، تجارت و نظام مالی وابسته است.

درغیراین صورت، حتی رشدهای چندصددرصدی نیز نمی‌تواند این رشته را از حاشیه بازار خارج کند.

بیمه‌های پول درساختار صنعت بیمه، جزو رشته‌هایی محسوب می‌شوند که مأموریت مشخص و دامنه‌ ریسک محدودی دارند. 

این بیمه‌ها، برخلاف برخی برداشت‌های رایج، ناظر بر ریسک «از بین رفتن یا سرقت پول موجود» هستند و نه ریسک "نپرداختن بدهی".

پوشش‌هایی مانند پول نقد داخل صندوق و گاوصندوق، پول در حال حمل، وجوه موجود در دستگاه‌های خودپرداز، چک‌ها و اسناد بهادار کاغذی، محور اصلی بیمه‌های پول را تشکیل می‌دهند. 

دراین بیمه‌نامه‌ها، شرط اساسی پرداخت خسارت،وجود واقعی پول و قابلیت اثبات آن در زمان وقوع حادثه است.

این ویژگی، مرز روشنی میان بیمه‌های پول و بیمه‌های اعتبار ایجاد می‌کند. 

بیمه اعتبار، برخلاف بیمه پول، به مرحله‌ای وارد می‌شود که پول هنوز دریافت نشده و ریسک اصلی، عدم ایفای تعهد مالی بدهکار است. 

به بیان دیگر،اگر بیمه پول محافظ جریان فیزیکی نقدینگی باشد،بیمه اعتبار محافظ جریان آتی درآمد و ترازنامه بنگاه‌هاست.

ازمنظر کاربردی، بیمه‌های پول بیشتر با مشاغلی هم‌خوانی دارند که گردش نقدی بالا و جابه‌جایی فیزیکی پول در آن‌ها رایج است، مانند بانک‌ها، صرافی‌ها، شرکت‌های پخش، فروشگاه‌های بزرگ نقدی و کسب‌وکارهایی که هنوز وابستگی جدی به پول نقد دارند.

 این در حالی است که بیمه اعتبار، ابزار اصلی مدیریت ریسک در فروش‌های نسیه، تجارت B2B، صادرات، زنجیره تأمین و فعالیت لندتک‌ها و فروش‌های اقساطی به شمار می‌رود.

در بازارهای جهانی نیز این تفاوت به‌وضوح دیده می‌شود. 

بیمه‌های پول در سطح بین‌المللی، محصولی بالغ، کم‌ریسک و کم‌حاشیه تلقی می‌شوند که هم‌زمان با کاهش استفاده از پول فیزیکی، نقش آن‌ها نیز محدودتر شده است. 

در مقابل، بیمه اعتبار یکی ازستون‌های اصلی تجارت جهانی محسوب می‌شود و علاوه بر پوشش ریسک، نقشی کلیدی در اعتبارسنجی، تصمیم‌سازی مالی و تسهیل تأمین مالی بنگاه‌ها ایفا می‌کند.

در این چارچوب، سهم اندک بیمه‌های پول از بازار بیمه ایران، بیش از آنکه نشانه ضعف عملکرد این رشته باشد، بازتابی از ماهیت محدود و سقف رشد ذاتی آن است، رشته‌ای که حتی با رشدهای چندبرابری نیز نمی‌تواند به بازیگر بزرگی در پرتفوی صنعت بیمه تبدیل شود،مگر آنکه ساختار اقتصادی و الگوی گردش پول دستخوش تغییرات اساسی شود.