مشتریان این شرکت های بیمه ای از خرید بیمه نامه عمر و زندگی سود بیشتری کسب کرده اند

چابک آنلاین،  بهاره تاجرباشی،  این اختلاف گسترده نشان می‌دهد که صنعت بیمه ایران در حوزه زندگی، با وجود رشد کمی، هنوز از نظر کیفیت سرمایه‌گذاری، تحلیل ریسک و مدیریت دارایی،نابرابر عمل می‌کند.

به‌طور مشخص،شرکت‌های تخصصی عمرمانند (کاریزما، خاورمیانه، باران) عملکرد به‌مراتب پویاتری نسبت به بسیاری از شرکت‌های جنرال داشته‌اند.

به استناد این داده‌ها، شرکت‌ها در سه گروه قابل‌طبقه‌بندی‌ هستند.

گروه های پیشرو: سودهای ۳۰ تا ۴۰ درصد، عملکرد بسیار خوب و بالاتر از میانگین صنعت

این گروه شرکت‌هایی هستند که توانسته‌اند با ترکیبی ازمدیریت فعال سرمایه‌گذاری، استفاده از ابزارهای مالی پرریسک‌تر و تخصیص چابک دارایی، نرخ سودی بیش از ۳۰ درصد ثبت کنند.

درسال ۱۴۰۳، این شرکت‌ها شامل، شرکت بیمه زندگی کاریزما با سود قطعی ۴۰.۲ درصد، طرح شوکا (متعلق به بیمه البرز) با سود قطعی ۳۶.۱ درصد، بیمه زندگی خاورمیانه با سود قطعی ۳۴ درصد، بیمه زندگی باران با سود قطعی  ۳۰ درصد و بخشی از سبدهای پرریسک شرکت های بیمه پارسیان، کارآفرین و "ما" با سود قطعی 30 درصد بودند.

ویژگی مشترک شرکت های قرارگرفته در این گروه، تمرکز بالاتر بر بیمه های زندگی، سبدهای فعال‌تر، قدرت تحلیل سرمایه‌گذاری و فاصله‌ گرفتن از الگوی سنتی و محافظه‌کارانه در مدیریت دارایی‌ها بوده است.

گروه متوسط‌ها: سودهای ۲۲ تا ۲۸ درصد، عملکرد قابل‌قبول

این دسته، بیشترین تعداد شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد.

شرکت‌های رده متوسط در این بررسی، توانسته‌اند سودی در بازه ۲۲ تا ۲۸ درصد پرداخت کنند، نرخی بالاتر از سود بانکی اما پایین‌تر از شرکت‌های تخصصی و چابک‌تر.

درسال ۱۴۰۳، این گروه شامل،شرکت های بیمه دی با سود قطعی  28 درصد،میهن با سود قطعی ۲۵.۴ درصد، تجارت‌نو با سود قطعی ۲۵ درصد (بخش تضمینی)، کارآفرین با سود قطعی ۲۵ درصد، سرمد با سود قطعی  ۲۵ درصد ، سینا  با سود قطعی  ۲۵ درصد، "ما" با سود قطعی  ۲۵.۸ درصد، آسیا با سود قطعی  حدود ۲۶ درصد، ملت با سود قطعی 23 درصد، پاسارگاد با سود قطعی 23.05 درصد و آسماری با سود قطعی ۲۳.۰۵ درصد بوده است.

ویژگی مشترک شرکت های قرار گرفته دراین گروه، سبد سرمایه‌گذاری محتاط‌تر، سهم محدودتر رشته زندگی نسبت به کل پرتفوی، اتکا به سود مشارکت معمول بازار سرمایه و عدم استفاده گسترده از ابزارهای ریسک‌پذیر.

 به عبارتی، این گروه میانه‌ مطمئن صنعت هستند، نه عملکرد عالی، نه ضعیف 

گروه ضعیف‌ترین‌ها، سود زیر ۲۰ درصد، ضعف ساختاری در مدیریت سبد و ناتوانی در پوشش سود تضمینی

در این گروه، شرکت‌هایی قرار دارند که در سال ۱۴۰۳ نتوانسته‌اند به سطح تضمین‌شده ۱۰ تا ۱۳ درصدی تمام طرح‌ها برسند یا سودی کمتر از میانگین صنعت ارائه کرده‌اند.

این شرکت‌ها شامل،  بیمه نوین با سود قطعی ۱۹.۲۵ درصد، تعاون با سود قطعی  ۲۰ درصد، ایران با سود قطعی  حدود ۲۰ درصد، آرمان با سود قطعی  ۲۰.۳ درصد.

شرکت بیمه حافظ ، سود قطعی کمتر از حد تضمینی، پرداخت سود فقط به برخی بیمه‌نامه‌ها، رازی باسود قطعی کمتر از تضمینی (عدد اعلام نشده)، معلم، فقط سود تضمینی ثبت شده، سود قطعی اعلام نشده (شفافیت پایین).

ویژگی مشترک این گروه، ساختارسرمایه‌گذاری سنگین و یا کم‌تحرک، اتکا به اوراق و سپرده‌های کم‌ریسک، نبود استراتژی مشخص در حوزه عمر، ضعف در مدیریت نقدینگی وذخایر فنی و یا احتمالا عدم تناسب ریسک با ماهیت بیمه‌های زندگی بوده است.

این گروه ، بیشتر برای بیمه‌گذاران میواند یک تلنگر باشدچون سود پایین به‌معنی کاهش جذابیت بیمه‌های بلندمدت است.

شرکت بیمه سامان هم در سال ۱۴۰۳ نرخ سود قطعی را به‌تفکیک سبدهای سرمایه‌گذاری اعلام کرده است، به‌طوری که سبد سرمایه گذاری متوسط ‌ریسک ۱۴.۲۳ درصد، سبد طرح رشد ۱۵.۹۵ درصد و سبد  طرح رشد ۱ حدود ۲۱.۲۵ درصد سود قطعی داشته‌اند. 

به‌دلیل تفکیکی‌بودن این ارقام، سود قطعی کل پرتفوی زندگی سامان قابل طبقه‌بندی درهیچ یک از  گروه‌های سه‌گانه عملکرد (پیشرو، متوسط و یا ضعیف) نیست.

قابل توجه اینکه برای جلوگیری از هرگونه برداشت نادرست، موارد زیر به‌صورت شفاف ذکر می‌شود: 

تمام داده‌های استفاده شده در این گزارش براساس گزارش‌های رسمی بیمه مرکزی و اطلاعات موجود بوده است.

این داده‌ها رسمی‌ هستند اما ممکن است شامل تمام طرح‌های هر شرکت نباشند و نرخ سود قطعی بسیاری از شرکت‌ها مربوط به یک طرح خاص است، نه کل پرتفوی زندگی، همانند طرح‌هایی مانند شوکا( البرز)، رشد(سامان) یا سبدهای پرریسک.

همچنین، عدم انتشار عمومی تفکیک سود طرح‌ها، مدت‌ها و ویژگی‌های بیمه‌نامه‌ها، مقایسه دقیق را محدود می‌کند و می توان گفت که سود قطعی تنها یک شاخص است و باید در کنار توانگری مالی، کیفیت ذخایر فنی و استراتژی سرمایه‌گذاری شرکت ها دیده شود.

داده‌های رسمی نشان می‌دهد که عملکرد شرکت‌های بیمه ای در رشته زندگی در سال ۱۴۰۳  نابرابر و بسیار متفاوت بوده است.

شرکت‌های پیشرو توانسته‌اند سودی بالاتر از ۳۰ درصد ارائه کنند و بخش قابل‌توجهی از بازار عمر را به‌دست بگیرند.

گروه متوسط با سودهای ۲۲ تا ۲۸ درصد بخش اصلی بازار را تشکیل می‌دهند، اما مزیت رقابتی برجسته‌ای ندارند و گروه ضعیف‌تر حتی نتوانسته‌اند سودی بالاتر از حد تضمینی ارائه کنند و این موضوع نشانه‌ای از ضعف ساختاری در مدیریت دارایی و ریسک است.

این فاصله معنادار، تصویری روشن از روند بیمه‌های زندگی ارائه می‌دهد، شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری را بلد هستند و پرتفوی‌ سالم‌تری دارند، جایگاه آینده بازار را تعیین می‌کنند،  نه شرکت‌هایی که صرفاً بیمه‌نامه صادر می‌کنند.