معماری سنتی؛ چرا صنعت بیمه ایران پلتفرم محور نیست
تصور کنید در شهری زندگی می‌کنید که هر ساختمان آن دیوارهای بلند و دروازه‌های بسته دارد.
ساکنان هر مجتمع نمی‌توانند با ساکنان مجتمع دیگر ارتباط موثری برقرار کنند.
کمتر خیابان عمومی، پارک مشترک یا شبکه حمل‌ونقل واحدی وجود دارد. این شهر چگونه شهری خواهد بود؟
صنعت بیمه ایران، دقیقاً چنین شهری است.
این معماری قدیمی، که ما آن را " مدل دژ مستحکم " می‌نامیم، امکان هرگونه نوآوری، همکاری و توسعه را مسدود کرده است.
در این مقاله، با نگاه فناورانه و بدون ورود به مباحث تخصصی بیمه، به ریشه‌ی این مشکل و راه برون‌رفت از آن می‌پردازیم.
- معماری فعلی: دژهای مستحکم و غیرمتصل
در معماری کنونی، هر شرکت بیمه مانند یک دژ مستحکم عمل می‌کند که:
- کدها و داده‌هایش منحصر به خودش است (Data Silos).
- هیچ دروازه استانداردی برای ارتباط با بیرون ندارد (فاقد APIهای باز).
- هرگونه خدمت یا محصول، باید به طور کامل در درون همین دژ تولید شود.
پیامد این معماری از نگاه فناوری اطلاعات:
- تکرار هزینه‌ها: هر شرکت به صورت جداگانه برای «سامانه صدور»، «سامانه خسارت» و «امنیت اطلاعات» هزینه می‌کند.
- عدم امکان همکاری: یک شرکت دانش‌بنیان یا استارت‌آپ نمی‌تواند یک سرویس نوین مثل "سرویس ارزیابی ریسک با هوش مصنوعی" را به صورت یکباره به همه بازار عرضه کند.
- ایستایی: معرفی محصول یا خدمت جدید، نیازمند ساخت تمام زنجیره‌ی ارزش از صفر در درون همان شرکت است.
راه حل ساده: گذر به معماری پلتفرم باز
راه نجات، جایگزینی این مدل با " معماری پلتفرم باز " است.
در این مدل، شرکت بیمه دیگر یک دژ مستحکم نیست، بلکه یک مرکز خدمات (هاب) در قلب یک اکوسیستم گسترده است.
مولفه‌های کلیدی این معماری از نگاه فناوری:
- APIهای استانداردشده: دروازه‌هایی امن و استاندارد برای تبادل داده و سرویس با بازیگران بیرونی.
- ریزسرویس‌ها (Microservices): شکستن سامانه‌های عظیم و یکپارچه به سرویس‌های کوچک، مستقل و قابل اتصال.
- زیرساخت ابری (Cloud Infrastructure): برای مقیاس‌پذیری، انعطاف و کاهش هزینه‌های زیرساختی.
نقش فناوری اطلاعات در این گذر
این گذر در ساده ترین حالت، بدون چند فناوری کلیدی ممکن نیست:
|
ردیف |
فناوری |
نقش در گذر به پلتفرم‌محوری |
|
1 |
API |
ایجاد «زبان مشترک» برای ارتباط بین شرکت بیمه و شرکای خارجی (مثلاً یک اپلیکیشن فروش بلیط که می‌خواهد بیمه مسافرتی بفروشد) |
|
2 |
رایانش ابری |
فراهم کردن بستری مقیاس‌پذیر و منعطف برای میزبانی سرویس‌های جدید، بدون نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین اولیه |
|
3 |
کانتینرها (Docker) |
امکان استقرار سریع، یکسان و مستقل از زیرساخت برای سرویس‌های مختلف |
- جمع‌بندی: نخستین گام برای دگرگونی
تا زمانی که صنعت بیمه ایران در قالب «دژهای مستحکم غیرمتصل» سازمان یافته فعال باشد، هیچ نوآوری پایدار و گسترده‌ای ممکن نخواهد بود.
نخستین و بنیادی‌ترین گام برای هرگونه تحول، جایگزینی این معماری با یک «پلتفرم باز» است.
در مقاله بعدی به این خواهیم پرداخت که چه شخصیت‌های دیجیتالی می‌توانند در این پلتفرم باز متولد شوند و چگونه این تولد، صنعت بیمه را از بنیاد دگرگون خواهد کرد.
