اختصاصی چابک آنلاین؛
موافق مقررات گذاری گسترده در حوزه لندتک ها نیستم
رشد صنعت لندتک درسال های اخیر، چهره تازه ای از خدمات مالی را در کشور ترسیم کرده است؛ صنعتی که با تکیه بر فناوری، داده و نوآوری توانست دسترسی به تسهیلات را برای بخش بزرگی از جامعه تسهیل کند و شکاف میان نظام بانکی سنتی و نیازهای نوین بازار را تا حدی کاهش دهد.
چابک آنلاین،حدیث اسماعیل زاده، گسترش این صنعت،نه تنها شیوه تعامل مردم با خدمات مالی را تغییر داده، بلکه رویکرد نهادهای سنتی را نیز به تدریج دگرگون کرده است.
لندتک ها دیگر صرفاً ابزاری فناورانه نیستند، بلکه بستری برای بازتعریف مفهوم اعتبار در اقتصادی که سرعت، شفافیت و شخصی‌سازی در آن به نیاز حیاتی بدل شده است.
با این حال عواملی همچون بی ثباتی اقتصادی و تورم فزاینده مسیر رشد این صنعت را با چالش هایی مواجه کرده است.
درهمین راستا و با هدف بررسی دقیق ترچالش ها، فرصت ها و چشم انداز پیش روی این صنعت، با پیمان متقی، مدیرعامل شرکت وامسی به گفت‌وگو نشستیم.
چابک آنلاین :شرایط ناپایدار اقتصادی باعث شده تا فشار زیادی بر چرخه های مالی و خدمات اعتباری وارد شود. مدیریت ریسک نکول نیز برای شرکت هایی مانند شما به یک دغدغه اصلی تبدیل شده است.شرایط اخیررا چگونه ارزیابی می کنید و چه نگرانی هایی در این خصوص وجود دارد؟
پیمان متقی، مدیرعامل شرکت وامسی: در حال حاضر نکول دغدغه اصلی من نیست.
شاید این موضوع به نوع مدلی برگردد که در این سال ها به آن رسیده ایم.
در قالب این مدل، می توانیم نرخ نکول را کنترل کنیم، بنابراین، ضمن تأیید اینکه شرایط اقتصادی ناشی از تورم یا رکود تورمی موجب افزایش نرخ نکول شده، باید بگویم این مسئله فشار قابل توجهی بر ما وارد نکرده و دغدغه جدی در این زمینه ندارم.
بزرگ ترین دغدغه من در شرایط فعلی، رفتار تأمین کنندگان مالی مان یعنی بانک ها و شرکت های لیزینگ است.
آن ها به‌دلیل فضای بی ثبات اقتصادی، محتاطانه تر عمل می کنند و این مسئله موجب شده تا خطوط اعتباری که از آن ها دریافت کرده ایم دچار نوسان شود.
درنتیجه، امکان برنامه ریزی دقیق برای آینده کاهش یافته است.
من زمانی می توانم مدیریت مؤثری داشته باشم که پیش بینی‌پذیری وجود داشته باشد، اما امروز به‌دلیل سینوسی شدن خط اعتباری، دستیابی به اهداف تجاری دشوار شده است .
نگرانی اصلی من این است که تأمین کنندگان مالی با ادراک ریسک بالاتری مواجه شده و همین موضوع نوساناتی را ایجاد کرده که برای ما،شوک های بزرگی به همراه داشته است.
با این حال، موضوع نکول برای ما دغدغه امروز نیست؛ به تأمین کنندگان مالی نیز ثابت کرده ایم که می توانیم آن را کنترل کنیم، هرچند آن ها همچنان ترجیح می دهند محتاطانه‌تر رفتار کنند .
چابک آنلاین : به نظر شما اگر از داده های رفتاری و تراکنشی برای ارزیابی ریسک نکول استفاده شود و این نتایج به بانک ها و لیزینگ هایی که به شما اعتبار می دهند منتقل شود، می تواند باعث شود از این حالت محتاطانه خارج شوند؟
مدیرعامل شرکت وامسی: احتمال تأثیرگذاری آن را چندان قوی نمی دانم؛ هرچند مؤثر است. اگر بتوانیم به تأمین‌کنندگان مالی اعلام کنیم که اعتبارسنجی دقیقی در اختیار داریم که می تواند رفتار مشتریان را درست پیش بینی کند، توجهشان جلب می شود و حتی علاقه مند می شوند آن را بشنوند،اما این موضوع الزاماً روی رفتارشان تأثیر نمی گذارد .
ممکن است به صحبت های من گوش دهند، حتی از مدل اعتبارسنجی من خوششان بیاید و آن را تحسین کنند، اما در عمل اقدام خاصی انجام نمی دهند.
آن ها همچنان همان رفتار محافظه کارانه را ادامه می دهند، زیرا هنوز نمی توانند به مدل من اعتماد کنند.
اعتماد زمانی ایجاد می شود که یا وثیقه های قوی در اختیار داشته باشم، یا مدل مورد نظر ما درگذر زمان کارآمدی خود را ثابت کند .
رفتارتأمین کننده مالی نسبت به وثیقه مشخص است،اگر من وثیقه ای ارائه دهم که قابلیت نقد شوندگی فوری داشته باشد، ارزش آن برایشان بیش از هر مدل یا توضیحی است.
اما اگر بخواهم از طریق مدل اعتبارسنجی اعتمادشان را جلب کنم، باید منتظر بمانند تا عملکرد مدل در طول شش ماه یا یک سال آینده مشخص شود.
طبیعی است که هیچ بانکی حاضر نیست ریسک کند و بر اساس مدلی که هنوز امتحان خود را پس نداده، منابع مالی در اختیار من بگذارد.
بنابراین، بعید می دانم چنین رویکردی فعلاً تغییر محسوسی در تصمیم آن‌ها ایجاد کند .
چابک آنلاین:در کنار این موضوع که برخی مشتریان ممکن است در شرایط فعلی پرداخت اقساط خود را به تعویق بیندازند، شما چه سازوکارهایی را برای مدیریت به موقع نقدینگی و حفظ اعتماد اعتباردهندگان به کار می گیرید تا ریسک نکول پایین بماند؟
پیمان متقی : تنها کاری که می توانم انجام دهم، ارائه وثیقه است. اما باید در نظر داشت که پلتفرم های تسهیلات یار، توانایی تأمین چنین وثایقی را ندارند، زیرا تسهیلات را خودشان دریافت نمی کنند.
این تسهیلات به مشتریانی اعطا می شود که ما آن ها را می شناسیم و تضمینشان را بر عهده می گیریم .
به عنوان مثال، یکی از وثیقه های قوی می‌تواند داشتن سهام در بورس باشد؛ مثلاً اگر یک هزار میلیارد تومان سهام در اختیار داشته باشم و آن را وثیقه کنم تا دو هزار میلیارد تومان وام بگیرم، این امکان از نظر عملی برای هیچ پلتفرمی قابل تحقق نیست .
در مورد ضمانت نامه بانکی، اگر بخواهم یک هزار میلیارد تومان وام بگیرم، باید حدود همین مبلغ را ضمانت نامه بانکی تهیه کنم که مستلزم سپرده‌گذاری حدود ۲۰ درصد از مبلغ است.
یعنی باید ۲۰۰ میلیارد تومان وجه نقد بدون بهره و به صورت مسدود تا پایان دوره ضمانت نزد بانک بماند.
این شرایط برای هیچ پلتفرمی، از جمله ما، صرفه اقتصادی ندارد .
تامین کنندگان مالی تنها زبان وثیقه را به خوبی درک می کنند و برایشان قابل اتکا است، سایرحرف‌ها را می شنوند، حتی تشویق می کنند، اما در نهایت تصمیم و اقدامشان بر اساس میزان وثیقه‌ای است که در اختیار دارند، نه مدل ها و تحلیل های دیگر.
چابک آنلاین : به نظر شما تاب آوری مالی صرفاً به مدل اعتبارسنجی وابسته است یا اینکه تنوع محصولات و طراحی سبد خدمات نیز نقش کلیدی دارد؟
مدیرعامل شرکت وامسی:هر سه عامل اعتبارسنجی، تنوع محصول و طراحی سبد خدمات نقش مؤثری دارند.
از دید من به‌عنوان یک تسهیلات یار، ممکن است پاسخ این پرسش برای یک تولید کننده کالا و خدمات یا یک بانک متفاوت باشد، اما برای ما، اولویت ها اندکی فرق می‌کند.
اعتبارسنجی های موجود هنوز از صحت سنجی بالایی برخوردار نیستند.
به‌عنوان مثال، اگر رتبه من «A» باشد، لزوما به معنای آن نیست که واقعا در سطح «A» قرار دارم.
شاید در آینده این نظام دقیق تر شود، اما امروز هم شرکت های اعتبارسنجی و رتبه بندی عملکرد قابل تحسینی داشته‌اند.
بسیاری از آن ها از سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و در پنج تا شش سال اخیر رشد چشمگیری داشته اند.
با این حال،هنوزنمی توان با اطمینان کامل به خروجی آن‌ها تکیه کرد .
با در نظر گرفتن این واقعیت،معتقدم که تنوع محصول برای ما به عنوان یک تسهیلات یار، اثر بیشتری بر تاب آوری مالی دارد.
البته فاصله این دو عامل چندان زیاد نیست. به‌عبارتی، اگر بخواهم به صورت عددی بیان کنم، فرض کنید نمره تأثیر تنوع محصول را ۱۴ در نظر بگیریم، نمره اعتبارسنجی ۱۳ است؛ یعنی تفاوت آن قدر معنادار نیست که یکی را کاملاً بر دیگری ترجیح دهیم .
چابک آنلاین: برخی معتقدند که صنعت لندتک نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان هنوز از چارچوب های قانونی مشخصی برخوردار نیست و همین مسئله باعث ایجاد چالش هایی شده است. نظر شما در این باره چیست؟
پیمان متقی : ایران در زمینه لندتک وضعیت خوبی دارد و می توان گفت فاصله قابل توجهی با جهان ندارد.
در عین حال، باید تأکید کنم که واژه چالش ذاتا منفی نیست.
چالش یک موقعیت بالقوه است؛ بسته به واکنش ما می تواند به فرصت یا تهدید تبدیل شود. وقتی در موقعیتی چالشی قرار می گیریم، این کنش ماست که تعیین می‌کند نتیجه آن مثبت باشد یا منفی .
ازآنجایی که ذینفع صنعت لندتک هستم، با مقررات گذاری گسترده در این حوزه چندان موافق نیستم.
به نظرم، هرچه مقررات بیشتر شود، چالش ها بیشتر به سمت تهدید میل می کنند تا فرصت.!
وقتی وارد این چرخه می شویم، دیگر به‌راحتی نمی توانیم آن را مهارکنیم وهمین کنترل ناپذیری می تواند تهدیدهای تازه‌ای ایجاد کند .
بله، نبود مقررات مدون امروز هم مشکلاتی ایجاد کرده است، اما این تهدیدها بنیان فعالیت کسی را از بین نبرده است.
ما به‌عنوان لندتک همچنان فعال ورضایتمند هستیم و کاربران نیز رضایت نسبی دارند.
درست است که گاهی برخی وام گیرندگان متضرر می شوند یا وامی با نرخ بالاتر دریافت می کنند، اما در مقابل، برخی دیگر نیز بدحسابی می کنند و به لندتک ها آسیب می زنند.
با این حال، همین تعاملات و آزمون و خطاها به شکل گیری نوعی قرارداد اجتماعی نانوشته میان فعالان منجر شده که به نوعی تعادل در بازار انجامیده است .
این تعادل فعلی برای من، به‌عنوان یک فعال حوزه لندتک، و برای وام گیرندگان رضایت بخش است.
حتی اگر قوانین رسمی و مدون نیز وضع شود، رفتارهای افراطی برخی لندتک ها یا متقاضیان وام ادامه خواهد یافت.
بنابراین، به باور من ورود به مقررات گذاری در این صنعت بیش از آنکه فرصت ساز باشد، تهدید زا است!
