اختصاصی چابک آنلاین؛
چهار رخداد مهم در بازار بین بانکی به روایت آمار + جدول
در میانه تاثیر قیمت دلار و نوسانات بازارهای موازی، جدولی از سوی بانک مرکزی منتشرمی‌شود که بی‌صدا اما مؤثر، نبض پول در رگ‌های نظام بانکی را روایت می‌کند.
چابک آنلاین، بهاره تاجرباشی، جدولی که پنج ستون اصلی آن، کلیدواژه‌های مهم در سیاست پولی‌اند.
اگر بخواهیم رمز این ستون‌ها را بشکنیم، باید به زبانی ساده اما دقیق از آن‌ها سخن بگوییم:
۱. نرخ بازار بین بانکی
دردنیای بانک‌ها، هیچ بانکی همیشه در اوج نقدینگی نیست، یکی کم دارد و دیگری زیاد.
اینجاست که بازاری شکل می‌گیرد؛جایی که بانک‌ها از یکدیگر پول قرض می گیرند، معمولاً برای چند روز.
نرخی که دراین بازارتخصصی برای این وام‌های کوتاه‌مدت تعیین می‌شود، نرخ بازار بین‌بانکی نام دارد.
این نرخ، شاخصی است پنهان اما پرقدرت.
اگر بالا برود، یعنی نقدینگی در تنگناست و اگر پایین بیاید، شاید حجم زیاد پول در راه باشد.
درسال ۱۴۰۴، این نرخ به شکل هوشمندانه‌ای حوالی ۲۳.۹۵ درصد تثبیت شده؛ پیامی واضح از عزم جزم بانک مرکزی برای مهار تورم، بدون تنش‌زایی.
۲. حداقل نرخ توافق بازخرید (ریپو)
وقتی بانکی دچار کمبود نقدینگی می‌شود، گاهی به‌جای قرض از سایر بانک‌ها، مستقیماً سراغ بانک مرکزی می‌رود، اما این "وام‌گیری" رسمی، باید با وثیقه همراه باشد: معمولاً اوراق بدهی دولتی.
بانک این اوراق را به‌طور موقت به بانک مرکزی می‌فروشد، با تعهد بازخرید درچند روز آینده.
نرخ سودی که بانک مرکزی بابت این عملیات می‌گیرد، همان حداقل نرخ توافق بازخرید است.
درجدول منتشرشده، این نرخ ۲۳ درصد تعیین شده است.
این نرخ کف نرخ بهره‌ای است که بانک مرکزی حاضر است برای تزریق نقدینگی بپذیرد.
پیام روشن است: بانک مرکزی کمک می‌کند،ولی نه رایگان.
۳. نرخ اعتبارگیری قاعده مند
گاهی بانک‌ها به نقدینگی بیشتری نیاز دارند، اما دیگر اوراق یا دارایی قابل وثیقه ندارند.
دراینجا، بانک مرکزی می‌تواند در چارچوب مشخص، به بانک‌ها اعتبار بدهد: وام با قاعده.
این فرآیند به‌نام اعتبارگیری قاعده‌مند شناخته می‌شود.
بانکی که نیازمند منابع اضطراری است، می‌تواند در قالب ساز وکاری شفاف وتعریف‌شده، از بانک مرکزی وام بگیرد.
نرخی که در جدول برای این تسهیلات در نظر گرفته شده، ۲۴ درصد است؛ این یعنی بانک مرکزی در عین همکاری، مرز سودآوری خود را نیز رعایت می‌کند.
۴. نرخ سپرده‌گذاری قاعده‌مند
برخلاف سه ستون قبلی که درباره نیاز به نقدینگی بود، این ستون درباره مازاد آن است.
اگربانکی نقدینگی مازاد دارد و نمی‌خواهد آن را وارد بازار کند، می‌تواند آن را برای مدت کوتاهی نزد بانک مرکزی سپرده‌گذاری کند.
نرخ سپرده‌گذاری قاعده‌مند،همان سودی است که بانک مرکزی به این بانک‌ها می‌پردازد، نرخ جذابی برای نگه‌داشت پول در خزانه، نه در بازار.
درسال ۱۴۰۴، این نرخ ۱۷ درصد تعیین شده؛ فاصله‌ای قابل‌توجه با نرخ تسهیلات که سیاست انقباضی بانک مرکزی را تأیید می‌کند.
۵. تاریخ گزارش
از ۶ فروردین تا ۳۱ اردیبهشت، نرخ‌ها کمترین نوسان را داشته‌اند و این ثبات، نشانه سیاست‌گذاری دقیق و پایدار است.
شاید در بازار ارز یا مسکن، چشم‌ها به سمت بالا یا پایین باشد، اما در این جدول، نگاه بانک مرکزی افقی است: کنترل‌شده، آرام و هدفمند.
این جدول، شاید درظاهر برای متخصصان بانکی طراحی شده باشد، اما برای فعالان اقتصادی، سرمایه‌گذاران و حتی سیاست‌گذاران غیربانکی، حامل پیام‌هایی شفاف و قابل‌تأمل است.
پنج ستون ساده، اما هر کدام یک سیگنال مهم از کنترل تورم گرفته تا هدایت انتظارات بازار.
