۵.۹ درصد از کل تسهیلات بانکی کشور روانه بازار خرید مسکن غیرنوساز و نوساز شد

چابک آنلاین، بهاره تاجرباشی، بزرگ‌ترین سهم از تسهیلات شبکه بانکی به «تأمین سرمایه در گردش» با اختصاص ۱٫۱۰۵٫۵۶۹ میلیارد ریال (۳۹.۱ درصد از کل)، به بنگاه‌های ساختمانی تعلق گرفته است.

این حجم قابل توجه نشان می‌دهد که عمده نیاز فعالان این صنعت، تأمین نقدینگی برای خرید مواد اولیه (سیمان، میلگرد، آهن‌آلات)، دستمزد نیروی کار و پوشش هزینه‌های جاری ساخت‌وساز بوده است.

بانک‌ها عملاً با این اقدام، سعی کرده‌اند تا از توقف پروژه‌های جاری جلوگیری کنند و زنجیره تأمین را پایدار نگه دارند.

بزرگ‌ترین بخشِ تسهیلات به «ایجاد» با ۱٫۳۴۲٫۱۴۱ میلیارد ریال (۴۷.۵ درصد از کل)اختصاص یافته است.

این رقم نمایانگر سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید ساختمانی است؛ از کلنگ‌زنی برج و مجتمع‌های مسکونی گرفته تا پروژه‌های عمرانی بزرگ. 

اهمیت به پروژه‌های جدید، گواهِ اعتماد بانک‌ها به بازده بلندمدت بازار مسکن و تمایل به تحریک رشد اقتصادی از طریق ساخت‌وساز است.

علاوه بر دو بخش اصلی،چند قلم تسهیلات تخصصی نیز تعریف شده که هرچند درصدکمی دارند، اما از منظر تأمین نیازهای خاص مخاطبان خود اهمیت دارند:

قرض‌الحسنه‌ایثارگران ، ۳۶۴ میلیارد ریال جهت حمایت از خانواده‌های شاهد و ایثارگر در امر مسکن، قرض‌الحسنه بهزیستی ، ۶۶۸ میلیارد ریال ، تسهیلات کم‌بهره جهت تأمین مسکن برای افراد تحت پوشش بهزیستی، قرض‌الحسنه کمیته امداد ۸۷۰ میلیارد ریال، اختصاصی برای مستمندان تحت حمایت کمیته امداد، قرض‌الحسنه اشتغال ۲٫۷۴۹ هزار میلیارد ریال سهم از کل یک درصد ، وام‌های کم‌بهره برای ایجاد اشتغال در صنایع ساختمان و تعمیرات و جعاله تعمیر مسکن ۲٫۴۰۳ و ۱٫۲۳۳ میلیارد ریال جهت پشتیبانی بابت حفظ و نگهداری ساختمان‌های موجود، به‌ویژه خانه‌های قدیمی.

اما نکته بعدی که باید به آن توجه کرد، بازار خرید مسکن است یعنی  اولویت مسکن آماده به خرید

خرید مسکن غیرنوساز: ۱۰۰٫۴۷۱ میلیارد ریال  حدود 3.6 درصد و خرید مسکن نوساز، ۶۴٫۵۷۶ میلیارد ریال (حدود 2.3 درصد از کل که این ارقام نشان می‌دهد خریداران بازار مسکن علاوه بر استقبال از پروژه‌های نو، به خرید مسکن ساخته‌شده نیز رغبت دارند.

ترکیب سهم ۳.۶ درصد و ۲.۳ درصد در کنار سهم اندک سایر خریدها (کالای شخصی، خودروی شخصی و…) گواه این است که بخش عمده تقاضا به تأمین مسکن معطوف است.

در نهایت می شود گفت که بیش از ۸۶درصد از کل تسهیلات به دو قلم «ایجاد» و «تأمین سرمایه در گردش» اختصاص یافته است. 

این موضوع نشان می‌دهد که بانک‌ها به‌عنوان تأمین‌کننده اصلی نقدینگی، در کنار تشویق به ساخت پروژه‌های جدید، از توقف فعالیت‌های فعلی نیز جلوگیری می‌کنند.

با وجود اهمیت حمایت از اقشار آسیب‌پذیر (ایثارگران، بهزیستی، کمیته امداد)، مجموع این وام‌ها کمتر از یک درصد از کل منابع است که می‌شود سهم تسهیلات کم‌بهره به گروه‌های هدف افزایش یابد تا دسترسی آن‌ها به مسکن بهینه‌تر شود.

ترکیب تسهیلات خرید مسکن نوساز و غیرنوساز حاکی از تنوع تقاضا است.

هرچند که سهم کلی این دو قلم تنها ۵.۹درصد است و برای تقویت بازار، می‌توان کارمزدها و نرخ‌های سود خرید مسکن را کاهش داد تا توان مالی خانوارها تقویت شود.

سهم اندک بخش تعمیرات 0.1 درصد نشانه آن است که مالکان و سازندگان کمتر به حفظ و نوسازی ساختمان‌های موجود می‌پردازند و  با تسهیلات جذاب‌تر می‌توان عمر مفید بناها را افزایش و هزینه‌های بلند مدت را کاهش داد.

به نظر می رسد که با افزایش سهم تسهیلات قرض‌الحسنه به گروه‌های کم‌درآمد، کاهش نرخ سود تسهیلات خرید مسکن برای تقویت تقاضای مؤثر، تسهیل وثایق برای دریافت تسهیلات تعمیرات و تشویق سرمایه‌گذاری خارجی در پروژه‌های ساخت‌وساز با ارائه تضمین بانکی، نه‌تنها حجم ارائه تسهیلات بهینه‌تر می‌شود، بلکه توزیع منابع نیز به نیازهای واقعی بازار و اقشار مختلف جامعه نزدیک‌تر خواهد بود.