روند تصویب و ارزیابی اساسنامه صندوق ملی مسکن طولانی شد/تورم همیشه از فعالیت‌های مرتبط با ساخت مسکن جلو می‌زند
صندوق ملی مسکن، براساس قانون جهش تولید، برای تأمین و انسجام‌بخشی به منابع ساخت ۴ میلیون مسکن نهضت ملی مسکن ایجاد شده است.
به گزارش چابک آنلاین، اساسنامه صندوق به تصویب دولت رسیده و در انتظار تأیید شورای نگهبان برای ابلاغ قرار گرفته است.
مسعود رهنما، مدیرعامل صندوق ملی مسکن، با تشریح روش‌های تأمین مالی در صندوق ملی مسکن به منظور ساخت واحدهای نهضت ملی، تأکید کرد پس از تصویب و ابلاغ اساسنامه صندوق، بانک‌ها نمی‌توانند از پرداخت تسهیلات 360 هزار میلیارد تومانی ساخت واحدها امتناع کنند.
با توجه به اینکه دربرنامه‌های جامع، همواره صندوق‌هایی با عناوین مختلف برای تأمین مالی بخش مسکن تشکیل شده و تقریباً این صندوق‌ها در تحقق اهداف کارآمدی زیادی نداشته است، صندوق ملی مسکن، با چه روشی قرار است در پیشبرد برنامه نهضت ملی نقش ایفا کند؟
براساس مطالعات جامع اسکان کشوری، نیاز سالانه 960 هزار مسکن در سال احصا شده است.
از طرفی با توجه به تغییرات قیمتی مسکن، دولت به این ضرورت رسید که در بخش مسکن، باید حمایت‌هایی از برخی اقشار به عمل آید.
با اینکه 85 درصد صنعت ساختمان وابستگی ارزی ندارد اما اینکه چرا در سال‌های گذشته، نتوانستیم اهداف برنامه جامع مسکن را محقق کنیم، دلایل مختلفی دارد ، اما مهم‌ترین دلیل برای ساخت و تولید مسکن تأمین منابع است. دولت سیزدهم به این نتیجه رسید که برای حمایت مالی از ساخت مسکن باید موتور اقتصادی به گردش در بیاید.
منابع و درآمدهایی که دولت در بخش مسکن ایجاد کرده پراکنده بود.
برای ریل‌گذاری اقتصادی، تجمیع منابع و حمایت مالی از نهضت ملی مسکن، صندوق ملی مسکن ایجاد شد.
در قانون جهش تولید مسکن به‌عنوان قانونی پویا و پیشرفته، تشکیل صندوق ملی مسکن دیده شد.
ولی با اینکه نهضت ملی مسکن در حال اجرا است و بیش از یکسال از آن می‌گذرد هنوز اساسنامه صندوق ملی مسکن تصویب و ابلاغ نشده است.
تأخیر در تصویب اساسنامه در روند تأمین مالی نهضت ملی خللی ایجاد نکرده است؟
وزارت راه و شهرسازی مسئول تدوین اساسنامه است و با اینکه اساسنامه تدوین شده اما روند تصویب و ارزیابی آن طولانی شده است.
درحال حاضر اساسنامه به تصویب دولت رسیده و در انتظار تصویب شورای نگهبان است که شورا اعلام کرده در همین هفته اساسنامه بررسی و در صورت تصویب ابلاغ می‌شود.
صندوق هیأت امنا دارد که متشکل از سازمان برنامه و بودجه، وزارت راه و شهرسازی، وزارت اقتصاد، وزارت کار و رفاه اجتماعی، وزارت کشور، بانک مرکزی و بنیاد مسکن است.
بخش عمده‌ای از اساسنامه صندوق در قانون جهش تولید مستتر است و کار معطل اساسنامه نمانده و با توجه به اولویت مسکن، اقدامات تأمین مالی طراحی ساختار تشکیلاتی ، تعیین محل استقرار صندوق بر اساس ظرفیت‌های قانون جهش تولید در حال انجام است.
انتظار می‌رفت تا اساسنامه صندوق ملی مسکن زودتر به تصویب برسد.
با توجه به ملاحظاتی که شورای نگهبان بر برخی از مفاد اساسنامه داشت موضوع جهت اصلاح به هیأت دولت برگشت داده شد.
در حال حاضر اصلاحات مورد نظر انجام شده است و انتظار می‌رود که با اولویت به شورای نگهبان ارسال و تصویب و ابلاغ شود. تصویب اساسنامه جایگاه صندوق را تقویت می‌کند.
ازچه روش‌هایی تأمین منابع صندوق برای تزریق به پروژه نهضت ملی صورت می‌گیرد؟
یکی از الزامات اجرایی تولید سالانه یک میلیون واحد مسکونی تشکیل صندوق ملی مسکن است.
صندوق ملی مسکن ریل‌گذاری منابع را فراهم می‌کند و به احداث آن سرعت خواهد داد.
منابع مختلفی برای تأمین نقدینگی صندوق دیده شده است، مالیات خانه‌های خالی و لوکس، اختصاص بودجه و اعتبار ازخزانه، فروش املاک و دارایی‌های مازاد دولتی، صدور ضمانت‌نامه‌های بازپرداخت تسهیلات مسکن مهر و مولدسازی دارایی‌ها با روش‌های نوین بانکداری قرار است برای مسکن تأمین مالی کند.
مضاف بر اینکه اساسنامه، صندوق ملی مسکن را فقط به‌عنوان صندوق حساب در نظر نگرفته که فقط منابع جذب کند، اساس موفقیت شاکله صندوق این است که بتواند در بازار سرمایه منابع خود را حرکت دهد تا در زنجیره تولید مصالح و بازار سرمایه تأثیر‌گذار باشد و دارایی‌های جامد را مولدسازی و از مولدسازی دارایی، با روش‌های نوین بانکداری برای مسکن تأمین مالی کند.
باید انتظام مالی برای صندوق ایجاد کنیم تا صندوق در آینده از کسب منابع از دولت مستقل شود.
چه میزان منابع برای صندوق دیده شده است؟
براساس ضوابط ابلاغی، 34 هزار میلیارد تومان منابع در بودجه دولت برای صندوق ملی مسکن دیده شده است.
360 هزار میلیارد تومان نیز تسهیلات بانکی دیده شده که باید به بخش مسکن و نهضت ملی تخصیص داده شود. برنامه نهضت ملی مسکن مکانیسمی را طراحی کرده تا مردم (بخش خصوصی) یک میلیون مسکن را در سال بسازند که در قالب احداث شهرهای جدید، نوسازی یا طرح‌ها خودمالکی می‌تواند باشد.
اما بانک‌ها تاکنون تسهیلاتی نپرداخته‌اند یا تسهیلات پرداختی بسیار ناچیز است.
باید به این نکته توجه کنیم که هر چقدر هم صندوق منابع داشته باشد اما اگر نگاه به آن مانند مخزن ارتزاق ساخت باشد، کافی نیست و منابع در زمان کمی تمام می‌شود، بنابراین باید از منابع صندوق مولدسازی کنیم و منابع صندوق را در بازارهایی مانند بازار مصالح وارد کنیم و سیاستگذاری قیمتی در بازار مصالح داشته باشیم.
یا در قالب صدور اوراق سلف یا اوراق مشارکت با منابع صندوق بازارگردانی کنیم تا با مهندسی اقتصاد مسکن منابع لازم را تأمین کنیم.
با مکانیسم‌های کنترلی و مشوق‌ها تلاش می‌کنیم تا مشارکت بانک‌ها را در پرداخت تسهیلات بالا ببریم.
وقتی اساسنامه ابلاغ شد بانک‌ها نیز باید وظیفه قانونی خود را اجرا کنند.
تورم مهم‌ترین دلیل ناکارآمدی صندوق‌های تأمین مالی مسکن است.
افزایش قیمت مسکن باعث شده تا منابع صندوق‌ها با گذشت زمان، برای اجرای برنامه‌ها ناکافی باشد.
برای کاهش اثرات تورم بر منابع صندوق ملی مسکن چه راهکارهایی پیشنهاد شده است؟
تورم همیشه از فعالیت‌هایی که مرتبط با ساخت مسکن است جلو می‌زند، برای تقابل با تورم مهم‌ترین برنامه صندوق، مقابله با افزایش قیمت مصالح است.
80 درصد هزینه ساخت مربوط به نهاده‌های ساختمانی است، در بخش مصالح سیاستگذاری می‌کنیم تا قیمت را کنترل کنیم و دارایی بودن سهام کارخانجات تولید مصالح و استفاده از مصالح تولیدی به‌جای پرداخت سود سهام، بخشی از برنامه کنترل قیمت است.
نگاه به صندوق آنگونه است که با استفاده از تمام ظرفیت‌ها مانند بازارسازی، صدور ضمانتنامهها و... شاکله‌ای از برنامه‌ها و مولدسازی دارایی جامد، تأمین و توزیع منابع برای نهضت ملی محقق می‌شود، در اساسنامه صندوق ملی مسکن ورود بخش خصوصی و مشارکت اقتصادی بخش خصوصی چه خارجی و داخلی دیده شده است.
یکی از ابزارهای نوین تأمین منابع، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی است.
ارزیابی شما از اجرای نهضت ملی از ابتدا تا کنون چیست؟
نهضت ملی ضرورت‌ها را مشخص کرده است و روندی که در شناسایی املاک پیش رفته متناسب بوده و مشکلی در این زمینه نداریم.
پروژه‌های تعریف شده در شهرهای جدید از قبل وجود داشته و بستر ساخت در این شهرها در قالب همین پروژه‌ها آماده شده و تعداد زیادی از تولید مسکن بر اساس همان برنامه شرکت شهرهای جدید انجام شده است، برنامه نوسازی هم نقش مهمی در نهضت ملی مسکن دارد و قابل تحقق است، حمایت از بخش خصوصی در ورود احداث مسکن در قالب خود مالکی هم برنامه‌ای است که موجب شده تا نهضت ملی به پیش برود.
با مکانیزم‌های کنترلی و مشوق‌ها تلاش می‌کنیم تا مشارکت بانک‌ها را در پرداخت تسهیلات بالا ببریم.
وقتی اساسنامه صندوق ملی مسکن ابلاغ شد بانک‌ها باید وظیفه قانونی خود را در پرداخت وام 360 هزار میلیارد تومانی ساخت مسکن اجرا کنند.
تورم همیشه از فعالیت‌هایی که مرتبط با ساخت مسکن است جلو می‌زند؛ برای تقابل با تورم مهم‌ترین برنامه صندوق، جلوگیری از افزایش قیمت مصالح با سازکارهایی مشخص است.
بخش زیادی از هزینه ساخت مسکن، مربوط به نهاده‌های ساختمانی است، در بخش مصالح سیاستگذاری می‌کنیم تا قیمت را کنترل کنیم و با اخذ سهام تعدادی از کارخانه‌های تولید مصالح و استفاده از مصالح تولیدی به جای پرداخت سود سهام، بخشی از برنامه کنترل قیمت را اعمال خواهیم کرد.
منابع مختلفی برای تأمین نقدینگی صندوق ملی مسکن دیده شده است، مالیات خانه‌های خالی و لوکس، اختصاص بودجه و اعتبار از خزانه، فروش املاک و دارایی‌های دولت، صدور ضمانتنامهها و بازپرداخت تسهیلات مسکن مهر، درآمدهای ناشی از صندوق یکم، مولدسازی دارایی‌ها و اجاره املاک وزارت راه و شهرسازی بخشی از منابع صندوق را تأمین خواهند کرد.
