بی‌انگیزگی شرکت‌های بیمه‌ای برای صدور بیمه‌نامه شناورهای فرسوده صیادی

چابک آنلاین، زهرا نامداری، یعقوب دوجی،درگفتگو با چابک‌آنلاین، با تایید اینکه برخی از مالکان شناورهای صیادی تنها برای دریافت مجوز صید، بیمه‌نامه‌ای به ارزش کمتر دریافت می‌کنند، افزوده که براساس پیگیری‌ و رایزنی‌هایی انجام شده با یکسری از صندوق‌های حمایتی، قرارشده که به صیادان وام هایی برای دریافت بیمه‌نامه پرداخت شود تا شاید به این شکل صیادان ازخرید بیمه نامه استقبال کرده و به دنبال بیمه‌نامه واقعی بروند.

درحال حاضر هفت استان گیلان، مازندران،گلستان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان با داشتن حدود ۵۸۰۰کیلومتر خط ساحلی در ارتباط مستقیمی با صید و صیادی بوده که در آنها 11 اتحادیه استانی صیادی  وجود دارد.

گویا، در استان های جنوبی حدود 170 هزار صیاد و دراستان های شمالی 14 هزار صیاد فعال هستند.

دردنیا بسیاری از صیادان برای حفظ سرمایه خود و درامان ماندن از ریسک‌های پیش رو که تهدیدی برای معیشت و فردای تجارت آنها است شناورهای صیادی را به صورت کامل در برابر حوادث بیمه می‌کنند.

واقعیت این است که داشتن بیمه‌نامه در هنگام صیادی در برخی از کشورهای دنیا اجباری و در برخی از کشور ها هم غیراجباری است.

اما در ایران از سال 1394بیمه بدنه قایق و موتورلنج‌های صیادی الزامی است.

پس از اجباری شدن بیمه صیادی، سازمان شیلات بدون داشتن بیمه نامه ، مجوز صید صادر نمی‌کند و صددرصد شناورهای صیادی در زمان صید از بیمه برخوردار هستند.

هرچندکه گفته می‌شود برخی از صیادان به‌دلایل مختلف از بیمه‌نامه‌های بسیار ارزان، گهگاه صوری ویا کوتاه مدت هم استفاده می‌کنند.

درحال حاضر 70 درصد صیادان روستا نشین بوده و حدود 12 هزار فروند قایق و لنج صیادی درکشور وجود دارد که بیشتر آنها به دلیل گذرزمان ، فرسوده شده‌اند.

یعقوب دوجی، مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های صیادی ایران، بروز حوادث در شناورهای صیادی را بسیار ناچیز خوانده  وگفته که اتحادیه به دنبال شرکت بیمه‌ای مناسب است که با آن وارد قرارداد شود تا همه شناورها بتوانند ازیک شرکت بیمه‌ای، بیمه‌نامه مناسبی تهیه کنند.

اما کارشناسان صیادی کشور،در شرایط فعلی، نبود بیمه مناسب با وضعیت و ماهیت شناورهای صیادی و وعده های تحقق ناپذیر بیمه گران در هنگام بروز حادثه را از جمله دلایل عدم تمایل صیادان برای خریدبیمه نامه مختص شناورهای خود می‌دانند.

پیشتر مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صیادی استان هرمزگان دراظهاراتی گفته بود که شرکت‌های بیمه‌گر هنگام بروز خسارت با استفاده از شرایط و موادی که در بیمه نامه ها گنجانده شده از پرداخت خسارت سرباز می‌زنند!

اسحاق تندرو،مدعی شده که شرکت‌های بیمه‌گر در هنگام پرداخت خسارت‌های وارده به صیادان، غیر استاندارد بودن شناور را بهانه قرار می‌دهند در صورتی که این شناورها از هنگام بیمه شدن تا بروز خسارت شرایط یکسانی داشته اما در زمان گرفتن حق بیمه استاندارد نبودن شناور اصلا مورد توجه نیست.

اماآیا صیادان  در حین بروز حادثه،خسارت های خود را به صورت کامل دریافت نمی کنند؟

این احتمال وجود  دارد که بعضی از صیادان و مالکان شناورهای صیادی در جریان کامل مسائل بیمه‌ای نبوده و به دلیل شرایط مالی و عدم نقدینگی، شناورهای خود را تنها برای کسب مجوز صید، به صوری بیمه می کنند.

طبیعی است در چنین شرایطی، پس از رخ‌دادن حادثه نمی‌توانند هزینه خسارت کامل خود را دریافت کنند.

درهمین پیوند دبیرکارگروه تخصصی مهندسی سندیکای بیمه گران، در گفت‌وگو با چابک‌آنلاین، اظهار کرد که مشکل اصلی در خصوص شناورهای صیادی این است که در زمان بروز خسارت به دلیل آنکه شناور را به صورت کامل بیمه نکرده‌اند خسارت آنها نیز به صورت کامل جبران نمی‌شود.

"محمد باباکردی"،معتقداست که چالش کم بیمه‌شده‌گی در تمام رشته‌های بیمه‌ای وجود دارد،حتی در بین بیمه‌گذارانی که از اطلاعات بیمه‌ای و تمکن مالی خوبی هم برخوردار هستند.

وی، ادامه داد: ممکن است مالکین شناورهای صیادی اطلاعات بیمه‌ای کافی نداشته باشند و ارزش شناورها را بروز بیمه نکرده باشند.

به گفته باباکردی، فرسوده بودن بسیاری از شناورهای صیادی(لنج و قایق) به حدی است که ممکن است برخی از شرکت‌های بیمه‌ای این شناورها را بیمه نکنند وافزود که از سوی دیگر،بدنه بسیاری از این لنج‌ها و قایق‌ها چوبی بوده وبرخی از شرکت‌های بیمه‌ای شناورهای چوبی را به دلیل ایمنی پایین، بیمه نمی‌کنند.

مدیر بیمه‌های مهندسی و سرپرست بیمه‌های مسئولیت شرکت بیمه تعاون، به حوادث ماه‌های اخیر شناورهای صیادی اشاره کرد و افزود: حوادثی که برای شناورها صیادی اتفاق می‌افتداتفاقا کم نیست اما شاید به دلیل اینکه ارزش کمتری نسبت به شناورها و کشتی‌های بزرگ دارند، حوادث آنها کمتر بازتاب پیدا کند.

باباکردی، ریسک شناورهای صیادی را به دلیل فرسوده بودن این شناورها ریسک مناسبی ندانست، و ادامه داد: اگر اتحادیه مربوطه به دنبال تسهیلاتی برای بهسازی و نوسازی این ناوگان باشد خودبه‌خود بسیاری از مشکلات حل می‌شود.

وی در واکنش به این نکته که اتحادیه صیادی به‌دنبال آن است که همه شناورها بتوانند از یک شرکت بیمه‌ای، بیمه‌نامه تهیه کنند، گفت: مشکل اصلی این است که  این شناورها ریسک نامناسبی دارند و هر بیمه‌گری که بخواهد اینها را بیمه کند ریسک همان است یعنی با این کیفیتی که این لنج‌های صیادی دارند بیمه کردن آنها خیلی به صرفه نیست.

به اعتقاد باباکردی، با توجه به شرایط فعلی شناورهای صیادی شاید اینکه یک بیمه‌گر بخواهد این ریسک را به صورت تجمیع شده پوشش دهد چندان مناسب نباشد زیرا یک حجم انبوهی از ریسک نامناسب را بیمه کرده که برای بیمه‌گر مطلوب نیست.

مدیر بیمه‌های مهندسی و سرپرست بیمه‌های مسئولیت شرکت بیمه تعاون، اظهار کرد: در صورتی که لنج ها و قایق‌های صیادی نوسازی شوند خواه ناخواه حق بیمه آنها پایین‌تر می‌آید و برای آنها هم منطقی‌تر است.

واقعیت این است که قایق های صیادی به‌علت ساختار بدنه‌ای و خطرناک بودن سوخت مصرفی یعنی بنزین همواره در معرض خطر وحادثه هستند.

بدون شک حل مشکل بیمه ای اعضای صنف صیادان با راه‌اندازی یک سامانه مشترک بین بیمه‌گران و سازمان بنادرکه درآن اطلاعات مربوط به نقل و انتقال مالکیت شناورها، اطلاعات مالکین و سوابق خسارتی مالک و شناور وجود داشته باشد، تا حدود بسیاری رفع می‌شود.

ازآن‌گذشته، اگر اتحادیه صیادی به نوسازی و بهسازی شناورهای صیادی اهتمام جدی  تری کند، می‌توان گفت گامی موثر در بهبود شرایط بیمه‌ای شناورهای صیادی برداشته شده است.

باید دید که این اتفاقا چه زمانی رخ خواهد داد؟