حمل و نقل ریلی برای توسعه بیشتر باید از این موانع عبور کند

چابک آنلاین، لیلی اسماعیل زاده، فرهنگ طلوعی در گفتگو با چابک آنلاین، گفت: در حال حاضر، شبکه ریلی ایران دارای حدود ۱۳ هزار کیلومتر خط ریلی، حدود ۳۰ هزار دستگاه واگن و نزدیک به ۹۰۰ دستگاه لوکوموتیو است؛ اگر از این منابع بهره‌وری مناسبی برده شود این شبکه قابلیت حمل و نقل حدود ۱۰۰ میلیارد تن کیلومتر بار را سالانه دارد؛ اما در حال حاضر، این عدد تقریباً بین ۴۰ میلیارد تن کیلومتر است.

کارشناس حمل و نقل و لجستیک، اذعان کرد: تغییرات چشمگیری در برنامه‌ریزی و استراتژی‌های  حمل و نقل ریلی  اتفاق نیافتاده درحالی‌که  در سال گذشته، افزایش تعرفه‌های دولتی برای حمل و نقل ریلی نیز مطرح شد. 

طلوعی، اظهار کرد: این اقدامات نه تنها اثرات منفی بر بازار حمل و نقل دارند بلکه باعث افزایش هزینه‌ها و کاهش جذابیت حمل بار از طریق ریلی می‌شوند. 

وی اذعان داشت که این موضوع منجر به افزایش استفاده از حمل و نقل جاده‌ای و کاهش استفاده از حمل و نقل ریلی توسط صاحبان کالا  می شود. 

وی،ادامه داد:این موضوع نشان دهنده این است که بخش حمل و نقل ریلی و جاده‌ای مواجه با چالش‌هایی است، زیرا انتقال بار از ریل به جاده نه تنها باعث افزایش هزینه‌ها و آلودگی محیط زیست می‌شود، بلکه  ترافیک و تصادفات را نیز افزایش می دهد. 

کارشناس حمل و نقل و لجستیک، افزود:برای برون رفت از این افت در حمل بار ریلی، راهکار کوتاه مدت و بلند مدت وجود دارد که راهکار کوتاه مدت، یا همان طرح زود بازده، شامل  اصلاح استراتژی‌ها در برخورد با بخش خصوصی صنعت ریلی است. 

به گفته وی،صنعت ریلی از جمله صنایعی است که سرمایه‌گذاری سنگینی نیاز دارد، بنابراین شرکت راه‌آهن باید استراتژی‌های خود را در این زمینه تغییر دهد. 

طلوعی، بیان کرد: راهکار میان‌مدت شامل تشکیل و تنظیم یک سازمان رگولاتوری ریلی است، زیرا در حال حاضر، شرکت راه‌آهن  هم دولتی است، هم سیاست‌گذار و هم عامل تجارت ریلی که  این ترکیب موجب تعارض منافع شده و ممکن است باعث مشکلات در این صنعت شود. 

وی،اذعان کرد: در سال‌های ۹۶ و ۹۷، میانگین کارکرد هر واگن حدود ۱۵۰ هزار تن کیلومتر بود، اما این عدد الان به ۶۰ تا ۷۰ هزار تن کیلومتر کاهش یافته که این کاهش، نشان‌دهنده کاهش  بهره‌وری حمل و نقل ریلی  است. 

کارشناس حمل و نقل و لجستیک، گفت: در ۶ سال، هزینه‌ها به طور میانگین ۲۰۰ درصد افزایش یافته‌ و  هزینه واگن‌ها حدود ۳۰ درصد و هزینه لوکوموتیو‌ها حدود ۶۵ درصد از طریق ارز تامین می‌شود.

طلوعی،ادامه داد: در حال حاضر، سهم حمل و نقل ریلی در کشور کمتر از ۷ درصد است و هدف این بود که به ۳۰ درصد افزایش یابد. 

وی گفت که در چشم‌انداز ۳۰ ساله یعنی  تا سال ۱۴۰۵ به ۱۰۰ میلیون تن حمل و نقل ریلی دست یابیم. اما اکنون تنها حدود ۳۰ میلیون تن بار ریلی در سال حمل می‌شود.

کارشناس حمل و نقل و لجستیک، با بیان اینکه ناوگان ریلی شامل لوکوموتیو و واگن است گفت: طبق دستورالعمل‌های شرکت راه‌آهن، واگن‌ها هر سه سال یکبار تعمیر اساسی می‌شوند،بنابراین، مدت عمر واگن‌ها اهمیت زیادی ندارد و این روش تعمیر اساسی در سراسر دنیا پذیرفته شده است. 

طلوعی، ادامه داد: تقریباً ۶۰ درصد از ناوگان‌های موجود بیش از ۴۵ سال عمر دارند و ۴۰ درصد دیگر از سال ۸۴ تاکنون خریداری شده‌اند، با مدت عمری بین ۲۰ است و به طور میانیگین عمر ناوگان های ریلی25 تا 30 سال است.