اختصاصی چابک آنلاین؛
سهم طرح‌های توسعه‌ای از کیک تسهیلات بانکی بخش کشاورزی ، ناچیز
درسال گذشته،بیش از ۳ میلیون و ۲۱۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات بانکی به بخش کشاورزی کشور پرداخت شد، عددی که در نگاه اول، قابل‌توجه به نظر می‌رسد و شاید نوید بخش حمایت از امنیت غذایی، توسعه روستاها و اشتغال پایدار باشد اما وقتی ذره‌بین را روی جزئیات می‌گذاریم، مشخص می‌شود که بخش عمده این تسهیلات، نه به توسعه، بلکه به چرخه‌ی روزمره اختصاص یافته است.
چابک آنلاین، بهاره تاجرباشی، توزیع پول چگونه بود؟
تأمین سرمایه در گردش:
۱,۸۳۹,۴۴۹ میلیارد ریال و 57.3 درصد کل تسهیلات که بیشترین سهم را به خود اختصاص داده؛ یعنی بیشتر منابع صرف هزینه‌های جاری مانند خرید نهاده، کود، بذر و پرداخت بدهی‌های قبلی شده است، در واقع این تسهیلات بیشتر مثل تنفس مصنوعی عمل کرده تا موتور محرک.
ایجاد واحدهای جدید:
۱,۰۷۴,۸۸۲ میلیارد ریال ویا 33.5 درصد از کل تسهیلات که این سهم بزرگ، نشانه‌ای نسبی از تلاش برای توسعه است، اما باید دید این ایجادها تا چه اندازه پایدار و بر اساس فناوری‌های نوین بوده‌اند.
طرح‌های توسعه‌ای (افزایش ظرفیت، طرح‌های نیمه‌تمام):
۱۸۷,۴۸۰ میلیارد ریال و 5.8 درصد از کل تسهیلات که سهمی پایین از کیک تسهیلات است یعنی در عمل کمتر از یک‌دهم منابع صرف آینده‌سازی واقعی شده است.
سهم ناچیز خدمات اجتماعی و معیشتی
در شرایطی که روستاها با کاهش جمعیت، مهاجرت و رکود دست‌وپنجه نرم می‌کنند، سهم تسهیلاتی مانند وام‌های ازدواج، اشتغال خرد و تعمیرات ناامیدکننده است.
قرض‌الحسنه ایثارگران، بهزیستی و کمیته امداد:
مجموعاً ۴۲,۵۷۸ میلیارد ریال (حدود ۱.۴ درصد از کل) که این عدد نشان می‌دهد که کمک به قشر آسیب پذیر هنوز جریان پررنگی ندارد.
تعمیرات مسکن روستایی و خرید مسکن نوساز:
جمعاً حدود ۵۳۰ میلیارد ریال (تقریباً صفر درصد)
در این ابعاد عظیم مالی، این سهم معادل چند قطره در دریا است.
قرض‌الحسنه ضروری و خرید کالا و خودرو:
مجموعاً ۸,۸۲۷ میلیارد ریال، یعنی فقط ۰.۳ درصد از منابع صرف رفع نیازهای شخصی یا خانوادگی روستاییان شده است.
بررسی ترکیب این تسهیلات نشان می‌دهد که همچنان نگاه سیاست‌گذار به کشاورزی، نگاه تولید روزمره است نه توسعه آینده محور.
بیش از ۹۰ درصد منابع صرف تأمین نیازهای جاری شده و زیرساخت، نوآوری، تکنولوژی و اشتغال پایدار در حاشیه مانده‌اند که این یعنی، فقر سرمایه‌گذاری بلندمدت، مهاجرت ادامه‌دار از روستا به شهر، ضعف تاب‌آوری بخش کشاورزی در برابر بحران‌هایی مانند خشکسالی و تورم چه باید کرد؟
افزایش سهم توسعه و مکانیزاسیون به ۲۰درصد و سرمایه‌گذاری در آبیاری هوشمند، کودهای نوین، ماشین‌آلات و تحقیقات می‌تواند بهره‌وری را چند برابر کند.
همچنین، حمایت جدی از خانوارهای روستایی و تولیدکنندگان خرد، وام‌های کوچک ولی اثرگذار برای تعمیر خانه، خرید کالا و رفع نیازهای اولیه می‌توانند مانع مهاجرت بیشترشوند.
سیاست‌گذاری منطقه‌ای به‌جای یکسان‌سازی
در یک تصویر کلی، ساکنان روستاهای مختلف از مناطق زاگرس گرفته تاخوزستان، سیستان، شمال یا دشت مغان نیازهای متفاوتی دارند، بنابراین تسهیلات باید بر اساس اقلیم و محصول، هدفمند شوند.
تسهیلات بانکی اگر درست هدایت نشوند، دستاوردی برای توسعه نخواهند داشت و همچنان پرهزینه و کم‌بازده خواهند ماند اما اگر از دل توسعه، عدالت و آینده‌نگری عبور کنند، می‌توانند هر دانه‌ای را به درختی پربار بدل کنند.
