تاسیس موزه ملی صنعت بیمه چشم به‌راه حمایت بیشتر

چابک آنلاین، زهرا نامداری، بر اساس مستندات و شواهد، شکل گیری و ایده تشکیل بیمه در ایران در سال ۱۳۱۳ شمسی توسط فردی ایرانی به نام دکتر الکساندر آقایان (که سابقه فعالیت در شرکت بیمه روسی نادژا را داشت) به علی اکبر داور، وزیر مالیه آن زمان مطرح شد.

دکتر الکساندر آقایان در خاطرات خود می گوید که از سال ۱۳۱۰ درفکر تاسیس یک شرکت بیمه ایرانی بوده اما سرمایه ای برای تاسیس آن نداشته است.

با توجه به دوستی خود با علی اکبر داور این موضوع را با وی درمیان گذاشت و به این ترتیب  تشکیل یک شرکت بیمه ایرانی با سرمایه دولت در دستور کار قرار گرفت.

ناگفته نماند که درآن زمان حتی بیمه تامین اجتماعی در کشور وجود نداشت.

درنهایت در ۱۵ آبان سال ۱۳۱۴شمسی، شرکت سهامی بیمه ایران با سرمایه دو میلیون تومان به عنوان اولین شرکت بیمه ایرانی با ۵کارمند تأسیس شد.

درآن زمان دولت وقت،  نقدینگی کافی برای تاسیس شرکت بیمه دولتی ایران را نداشت و به همین دلیل با اختصاص املاک و مستغلات قابل توجهی سعی در تامین این نقدینگی کرد.

زمین های امیرآباد در منطقه خیابان کارگر کنونی، منطقه سبزه میدان بازار بزرگ تهران، تیمچه کتابفروشان خیابان ناصر خسرو فعلی و باغ فردوس در منطقه شمیرانات ازجمله این املاک بود که شرکت بیمه ایران در آن زمان با فروش و اجاره آنها بخشی از سرمایه خود را تامین کرد.

شرکت بیمه ایران موفق شد تا قبل از دهه ۲۰ شمسی در شهرهای اصفهان، شیراز، رشت، تبریز و اهواز شعبی را دایر کند.

در طول این سالها مدیران شرکت بیمه ایران طرح ها ، ایده ها و بیمه نامه های جذابی را مطرح کردند که تاثیری مهم در اقتصاد کشور داشت.

به عنوان مثال، در اوایل دهه ۲۰ که جنگ جهانی شروع می شود شرکت بیمه ایران مسئول بیمه های درمان دولت وقت می شود و بیمارستانی را برای این منظور درنظر می گیرد.

شرکت بیمه ایران درآن زمان بیمه های بازرگانی متنوعی همچون بیمه خودرو، آتش سوزی و درمان را ارائه می کرد وحتی محصولاتی که تصور می شود در سال های اخیر  شکل گرفته از آن زمان در بعضی از مناطق جغرافیایی کشور توسط بیمه ایران ارائه می شد.

به عنوان مثال شعبه بیمه ایران در گنبد در سال ۱۳۴۵، اسب های مسابقه ای  را با مبلغ هزار تومان و سوارکار را با مبلغ پنج هزار تومان بیمه می کرد.

شاید بتوان گفت که بسیاری از این محصولات نیز به مرور زمان به فراموشی سپرده شده و گاه تصور می شود که شرکت های بیمه محصولی جدید را به بازار  ارائه داده اند.

درعین حال شرکت بیمه ایران در زمان جنگ ، بیمه ساختمان ها را با وجود بمباران می پذیرد و در شرایطی که کشتی هایی خارجی از تردد در آب های خلیج فارس به دلیل جنگ واهمه داشتند، شرکت بیمه ایران برای حسن نیت در بانک ملی لندن سپرده گذاری می کند و بیمه ایران با این طرح بدون دخالت بیمه اتکایی تمام خطرات ورود کشتی ها به منطقه خلیج فارس تقبل می کند.

یکی دیگر از طرح های جذاب بیمه ایران در گذشته، ساخت منازل مسکونی ویلایی در زمین های نازی آباد به مساحت ۲ میلیون و ۳ هزار متر مربع بود.

این طرح قصد داشت تا کارگران و افرادی که از این شرکت، بیمه عمر خریداری کرده‌اند به جای پرداخت وجه نقد یک واحد مسکونی دریافت کنند.

در این طرح گفته شده بود که افراد با وجود تکمیل نشدن بیمه عمر خود می توانند به عنوان  مستاجر بیمه ایران بخشی از بیمه نامه را به عنوان اجاره تا زمانی که مدت ۳۰ سال بیمه نامه آنها تمام شود پرداخت کنند.

اما انگلیسی ها مانع اجرای پروژه ساخت مسکن در قبال بیمه عمر شدند.

اکنون شرکت بیمه ایران به ۸۹ سالگی خود نزدیک می شود.

۸۹ سال فعالیت با فراز و نشیب بسیار که نقشی قابل توجه در  جامعه و اقتصاد ایران داشته است.

در طول این سالها شر کت بیمه ایران ۲۳ مدیرعامل را تا قبل از سال ۱۳۵۷ و ۱۴ مدیرعامل را بعد از آن به خود دید و اکنون نیز محمدرضا کشاورز به عنوان سی و هفتمین مدیرعامل،  سکان هدایت این میراث بزرگ کشور را برعهده گرفته است.

حفظ میراث صنعت بیمه کشور توسط بیمه ایران

بسیاری از صنایع نخستین کشور برای حفظ تاریخچه خود می کوشند، به عنوان مثال مراکزی همچون موزه بانک ملی، موزه ارتباطات تهران، موزه سینما تهران و موزه فولاد برای حفظ تاریخچه این صنایع شکل گرفتند.

اما شرکت بیمه ایران در طول تمام این سالها برای حفظ تاریخچه خود  گامی موثر برنداشته بود.

در نهایت علیرضا کاووسی راد به عنوان یکی از پیشکسوتان شرکت بیمه ایران ایده اولیه طرح احداث خانه فرهنگ بیمه ایران را مطرح کرد و مسئولیت راه اندازی آن را برعهده گرفت.

به همین منظور و در گام نخست اولین شعبه شرکت بیمه ایران در شهر تهران که در سبزه میدان فعلی قرار دارد، به عنوان خانه فرهنگ بیمه ایران در نظر گرفته شد.

درنهایت در  شهریور ماه سال ۱۴۰۱، حسن شریفی، مدیرعامل سابق شرکت بیمه ایران، خانه فرهنگ بیمه ایران را به عنوان بزرگترین و مهمترین طرح فرهنگی صنعت بیمه کشور افتتاح کرد.

قرار بر این بود تا با گشایش خانه فرهنگ بیمه ایران، شناسنامه تاریخ پرافتخار صنعت بیمه ایران شکل بگیرد و با راه اندازی موزه وکتابخانه بیمه ایران، طرح تهیه و تدوین تاریخ شفاهی بیمه ایران نیز انجام شود.

اکنون با وجود گذشت ۲۰ ماه از گشایش خانه فرهنگ بیمه ایران خبری از تاسیس موزه بیمه ایران نیست.

 به نظر می رسد که برخی از کتاب های ارزشمند این مجموعه هم در شرایط مناسبی نگهداری نمی شوند.

در همین پیوند علیرضا کاووسی راد، مسئول خانه فرهنگ بیمه ایران به چابک آنلاین گفت که حدود ۱۳ هزار جلد کتاب درمجموعه خانه فرهنگ بیمه ایران نگهداری می شود که قدیمی ترین کتاب موجود در آن مربوط به سال ۱۳۰۹ شمسی است یعنی حتی قبل از تاسیس شرکت بیمه ایران که در سال ۱۳۱۴.

به گفته وی، دراین مجموعه کتاب های مرجع خارجی، حسابداری، بیمه ای، بازرگانی، فرهنگ، عرفان و پایان نامه های دانشجوهایی که در مورد موضوعات بیمه بوده وجود دارد اما درحال حاضر اجازه دسترسی برای عموم به کتابخانه خانه فرهنگ بیمه ایران فراهم نیست.

تردیدی نیست که شرکت بیمه ایران به عنوان طلایه دار صنعت بیمه کشور، میراث دار گنجینه ای عظیم از تاریخ صنعت بیمه در کشور است.

انتظار می رود که در زمینه تاسیس موزه ملی صنعت بیمه گام های موثرتری برداشته شود.

باید دید در روزهایی که شرکت بزرگ بیمه ایران به ۹۰ سالگی خود نزدیک می شود، چه قدم هایی برای حفظ این آثار ملی برداشته می شود.