نخبگان چگونه می‌توانند در دستگاه‌های اجرایی جذب شوند؟
اخیرا معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری از اختصاص ۵۰۰۰ ظرفیت برای جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی خبر داد. افراد نخبه با چه ضوابطی و در چه فرایندی می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند؟
به گزارش چابک آنلاین به نقل از فارس، موضوع ایجاد اشتغال برای نخبگان همواره یکی از مطالبات مقام معظم رهبری از مسئولان و مدیران کشور بوده است. در همین راستا، یکی از طرح‌هایی که از سال قبل عملیاتی شد، طرح جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی کشور بوده است. در سال گذشته 1000 نفر مشمول این طرح شدند و روانه مراحل بعدی جذب در دستگاه‌ها شدند و امسال نیز قرار است 5 هزار ردیف استخدامی جدید به نخبگان اختصاص یابد.
شیوه جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی
در اواخر سال 1400، هیئت وزیران آئین‌نامه «جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه‌های اجرایی» را ابلاغ کرد و حدود سه ماه بعد، یعنی شیوه‌نامه آن به تصویب رسید. ابلاغ این آئین‌نامه از سمت سازمان امور اداری و استخدامی به کلیه دستگاه‌های اجرایی بوده است و طی آن دستگاه‌ها مکلف شدند که براساس هر ساله تعدادی از افراد مورد نیاز خود را از جذب نخبگان داشته باشند.
بر اساس شیوه‌نامه مذکور، فرآیند شناسایی افراد از طریق اعلام فراخوان آغاز می‌شود. بنیاد ملی نخبگان هر 6 ماه یک‌بار اقدام به اعلام فراخوان می‌کند و متقاضیان با مراجعه به سامانه «سینا»ی بنیاد ملی نخبگان، اسناد سوابق کاری و مدارک خود را بارگزاری می‌کنند. بنیادهای نخبگان استانی موظف هستند طی 10 روز کاری پرونده‌های متقاضیان را بررسی و سپس برای کارگروه شناسایی ارسال کنند.
کارگروه شناسایی که متشکل از اعضا و نمایندگان بنیاد نخبگان است، با توجه به سوابق و رزومه ارسالی متقاضیان، فعالیت‌های آنان را امتیازبندی می‌کند و پرونده‌ها را در صورت داشتن شروط لازم و با توجه به اولویت‌های استخدامی به کانون‌های ارزیابی می‌سپارد. نتیجه بررسی‌ها یک ماه بعد از ثبت درخواست به متقاضی اعلام می‌شود.
شناسایی مشمولان این تسهیل، بر اساس آخرین مدرک تحصیلی، امتیاز حاصل از فعالیت‌های نخبگانی و تأیید کارگروه تخصصی انجام می‌شود. متقاضیان در صورت کسب حداقل امتیاز لازم (بر اساس آخرین مدرک تحصیلی) و احراز سایر شرایط، از مزایای این تسهیل بهره‌مند می‌گردند. به عبارت دیگر، همانند سایر طرح‌های بنیاد ملی نخبگان، به هر کدام از فعالیت‌های موجود در رزومه فرد متقاضی، امتیازی اختصاص داده می‌شود و وی برای استفاده از این طرح بایستی حداقلی از مجموع امتیازات را کسب نماید.
حداقل امتیاز مورد نیاز برای استخدام، طبق شیوه‌نامه این طرح، برای آخرین مدرک تحصیلی کارشناسی، 35 امتیاز و برای مدارک کارشناسی ارشد و دکتری حرفه‌ای، 40 امتیاز است. متقاضیانی که دکتری تخصصی، تخصص و فوق تخصص داشته باشند نیز باید دست کم 50 امتیاز از جدول شیوه‌نامه (جدول زیر) را کسب کنند.
مدت اعتبار برگزیدگی بر اساس این شیوه‌نامه نیز حداکثر تا دو سال پس از زمان برگزیده شدن است و متقاضیان پس از زمان مذکور می‌بایست مجدداً جهت بررسی پرونده در سامانه بنیاد ثبت‌نام کنند. همچنین متقاضیانی که در کارگروه شناسایی برگزیده نشوند، در صورت ارتقای فعالیت‌های خود می‌توانند بعد از 3 ماه دوباره اعلام درخواست نمایند.
سازمان اداری و استخدامی کشور تا پایان شهریورماه هر سال فهرست مشاغل اصلاح شده در طرح طبقه‌بندی مشاغل را به بنیاد ملی نخبگان اعلام می‌کند و بنیاد بانک اطلاعات برگزیده شدگان این شیوه‌نامه را تهیه و به سازمان ارائه می‌دهد. همچنین تعداد و عناوین پست‌های سازمانی دستگاه‌ها اجرایی دو بار در سال در ماه‌های اردیبهشت و آبان توسط سازمان تهیه و به بنیاد اعلام می‌شود.
متقاضیان بر اساس آنچه که در زمان ثبت نام در سامانه بنیاد به عنوان دستگاه‌های اجرایی اولویت‌دار برای جذب انتخاب کرده‌اند، پس از برگزیده شدن به سازمان و دستگاه‌های اجرایی معرفی می‌شوند.
جذب 1000 نفر از نخبگان در دستگاه‌ها در سال گذشته
اولین فراخوان این طرح در اواخر اردیبهشت‌ماه سال 1401 منتشر شد. بنیاد ملی نخبگان تنها در 10 روز اول اجرای آزمایشی این طرح در فراخوان اول، 2200 درخواست را ثبت کرد که از این تعداد 55 درصد در مقطع دکتری، 35 درصد مقطع کارشناسی ارشد و نزدیک به 10 درصد نیز در مقطع کارشناسی بودند. فراخوان دوم این طرح نیز در ابتدای شهریورماه 1401 منتشر شد و در آن ۵٢٠٠ نفر ثبت‌نام کردند. این تعداد درخواست نشان می‌داد بخش مهمی از نخبگان شغل مناسبی ندارند.
این دو فراخوان در نهایت توانستند 1000 نفر را روانه جذب در دستگاه‌ها کند. برگزیدگان طرح جذب در دستگاه‌ها، چهار هفته دوره آموزشی نیز می‌گذرانند تا با ساختار کلان دولت، نظام اداری، قوانین و مقررات مرتبط، چالش‌های نظام اداری، آشنایی با دستگاه‌های اجرایی و... آشنا شوند.
دستگاه‌ها به توقعات نخبگان پاسخ دهند
در مجموع توصیه‌ها و راهبردهای ارائه شده توسط رهبر انقلاب به مسئولین کشور، کمتر موضوعی را می‌توان یافت که به اندازه نخبگان و نیروی انسانی جوان و دانش‌آموخته مورد توجه ایشان باشد. برداشتن موانع پیش روی زیست نخبگان، و از جمله اشتغال مناسب آن‌ها، همواره یکی از مطالبات رهبر انقلاب از مسئولین دولتی بوده است.
در آذرماه سال گذشته و درست کمی بعد از انتشار دو فراخوان جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی، ایشان بار دیگر بر شناسایی و رفع چالش‌های نخبگان و استفاده از ظرفیت آن‌ها در اداره امور کشور تأکید کردند. یکی از تأکیدات ایشان نیز در زمینه ورود دستگاه‌ها به مسئله اشتغال مناسب نخبگان و بسترسازی برای نقش‌آفرینی آن‌ها بود.
رهبر انقلاب در این دو دیدار به دو توقع نخبگان اشاره کردند و بر حمایت دستگاه‌ها از نخبگان و رفع توقعات آن‌ها تأکید داشتند.
اختصاص 5 هزار ردیف استخدامی جدید برای نخبگان
چندی پیش روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، رئیس بنیاد ملی نخبگان، از اختصاص ۵ هزار ردیف استخدامی جدید در دستگاه‌های اجرایی کشور برای نخبگان خبر داد. به این ترتیب 5 هزار ظرفیت جدید برای نخبگان ایجاد می‌شود تا بتوانند در دستگاه‌ها جذب شوند. فراخوان مربوط به این جذب نیز به گفته وی به زودی اعلام خواهد شد.
وی در دیداد با چندین تن از نخبگان و استعدادهای برتر کشور در بنیاد ملی نخبگان اظهار داشت: به کارگیری و جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی موضوع مهمی بود که اجرای آن از ضرورت‌ها برای تحقق حکمرانی و نقش‌آفرینی نخبگان در ساحت اجرایی و تصمیم‌گیری کشور است. با توجه به این که این فرآیند برای نخستین بار در کشور اجرا می‌شود، طبعا موانعی بر سر راه آن وجود دارد، اما خوشبختانه با تخصیص ۵ هزار ردیف استخدامی برای جذب و به کارگیری نخبگان در دستگاه‌های اجرایی، ۸۰ درصد مسیر پیموده شده و حکمرانی نخبگانی، یک گام بزرگ رو به تحقق برداشته است.
