بیمه باربری

به گزارش چابک آنلاین، از آنجا که حمل کالا، پرخطرترین مرحله از تولید تا مصرف آن است، بیمه، مسئولیت تداوم فعالیت این صنعت را در جهت توسعه اقتصادی عهده‌دار شده است و به عنوان راه‌حلی خردمندانه جهت مقابله با خطرات و حفظ سرمایه‌ها در زمان حمل و نقل، تلاش بر تأمین آسایش صاحبان کالا و متصدیان صنعت حمل و نقل و نیز تأمین امنیت آنان را دارد. بیمه‌های باربری بر‌اساس مبدأ و مقصد در مسیر حمل کالا و نیز نوع و پوشش بیمه‌ای تقسیم‌بندی می‌شوند .

تقسیم بندی براساس مبدأ و مقصد

بیمه باربری داخلی: در این بیمه‌نامه مبدأ و مقصد حمل کالا، داخل ایران است. خطرات تحت پوشش این بیمه‌نامه به دو دسته به شرح ذیل تقسیم می‌شود :

الف ـ خطرات اصلی: شامل خطرات آتش‌سوزی و حادثه وسیله نقلیه است که معمولاً در متن چاپی بیمه‌نامه‌ها درج می‌شود و منظور از حادثه‌ی وسیله نقلیه، تصادف، پرت شدن و واژگون شدن آن است .

ب ـ خطرات اضافی: خطرات دیگری نیز وجود دارد که محمولات را تهدید می‌کند، مانند پرت شدن محموله از روی وسیله نقلیه، برخورد جسم خارجی با مورد بیمه، خسارات ناشی از بارگیری و تخلیه، سرقت کلی محموله و آبدیدگی .

بیمه باربری وارداتی: در این بیمه‌نامه مبدأ حمل، یکی از کشورهای خارجی و یا مناطق آزاد تجاری و مقصد داخل ایران است .

بیمه باربری صادراتی: در این بیمه‌نامه مبدأ حمل داخل و مقصد خارج از ایران است .

بیمه های باربری ترانزیتی: مبدأ و مقصد در این بیمه ها، خارج از ایران است .

تقسیم بندی براساس نوع پوشش بیمه‌ای

پوشش‌های بیمه باربری در سه مجموعه شرایط متفاوت (A.B.C ) به شرح زیر ارائه می‌شوند :

بیمه باربری با مجموعه شرایط (C )

این مجموعه شرایط، خطر تلف شدن و آسیب وارده به مورد بیمه را که منطقاً مرتبط با یکی از موارد آتش‌سوزی یا انفجار، به گل نشستن، برخورد با کف دریا و غرق شدن یا واژگون شدن کشتی یا شناور، واژگون شدن یا از خط خارج شدن وسیله حمل زمینی، تصادم یا برخورد کشتی، شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی غیر از آب، تخلیه کالا در بندر اضطراری، فدا کردن کالا در جریان خسارت عمومی، به دریا انداختن کالا جهت سبک‌سازی کشتی و خسارت وارده به کالا در اثر سانحه هوایی تحت پوشش قرار می‌دهد .

بیمه باربری با مجموعه شرایط (B )

این مجموعه شرایط، علاوه بر همه خطرات مربوط به شرایط (C ) خطرات زیر را نیز تحت پوشش قرار می‌دهد .

زلزله، آتشفشان و صاعقه، به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی، ورود آب دریا یا دریاچه یا رودخانه به کشتی یا شناور، محفظه کالا کانتینر، لیفت وان یا محل نگهداری کالا، تلف شدن کلی هر بسته در کشتی یا شناور، دزدی، دله دزدی، چنگک زدگی، روغن زدگی خطرات ناشی از کالاهای مجاور، آبدیدگی، عدم تحویل و شکست .

بیمه باربری با مجموعه شرایط (A )

این مجموعه شرایط، کامل‌ترین نوع بیمه حمل کالا است که به جز چند مورد مستثنی شده در مجموعه شرایط بیمه‌های باربری، کلیه خسارات کلی و جزئی وارده به هر بسته از کالای بیمه شده را جبران می‌کند .

مدت اعتبار بیمه نامه‌های باربری

مدت اعتبار بیمه‌نامه‌های داخلی   8روز می باشد  از زمان قرار گرفتن محموله روی وسیله نقلیه‌ی حامل کالا برای شروع حمل در مبدأ آغاز می‌شود، در مسیر حمل عادی ادامه داشته و به محض رسیدن کالا به مقصد مندرج در بیمه‌نامه خاتمه می‌یابد .

در بیمه‌نامه‌های خارجی با توجه به این که حمل کالا توسط وسائط نقلیه اعم از دریایی، زمینی و هوایی انجام می‌گیرد مدت اعتبار به شرح زیر تعیین گردیده است .

حمل زمینی: به مجرد رسیدن کالا به انبار مقصد مندرج در بیمه‌نامه یا انقضاء 60 روز از تاریخ ورود کالا به مرز زمینی کشور مقصد، هر کدام زودتر واقع شود .

حمل دریایی: به مجرد رسیدن کالا به انبار مقصد مندرج در بیمه‌نامه با انقضاء 60 روز از تاریخ تخلیه کالا از کشتی در آخرین بندر تخلیه، هر کدام زودتر واقع شود .

حمل هوایی: به مجرد رسیدن کالا به انبار مقصد مندرج در بیمه نامه یا انقضاء 30 روز از تاریخ ورود کالا به فرودگاه مقصد، هر کدام زودتر واقع شود .

1ـ انواع طبقه بندی در بیمه‌های باربری

بیمه باربری را می توان به سه طریق تقسیم بندی کرد :

الف ـ تقسیم بندی براساس طریقه حمل شامل دریایی، زمینی و هوایی

ب ـ تقسیم بندی بر پایه مبدا و مقصد از لحاظ جغرافیایی شامل وارداتی، صادراتی، ترانزیت و داخلی

1ـ بیمه وارداتی: در این حالت مبدا حرکت خارج و مقصد داخل ایران است .

2ـ بیمه صادراتی: در این حالت مبدا داخل ایران و مقصد خارج از ایران است .

3ـ بیمه ترانزیت: مبدا و مقصد در این نوع بیمه نامه ها خارج از ایران می باشد، به طوری که ایران در مسیر حمل قرار گیرد .

4ـ بیمه حمل و نقل داخلی: مبدا و مقصد در بیمه های داخلی، داخل ایران می باشد .

ج ـ تقسیم بندی براساس نوع پوشش بیمه ای شامل شرایط A,B,C و توتال لاس (قبل از سال 1982 بیمه‌های باربری با سه کلوز (Free From Particular average ) FPA , (All Risk, WA (With Particular average ) صورت می‌گرفت ولی از سال 1982 به بعد سه کلوز A,B,C به ترتیب جانشین سه کلوز فوق شدند. شرایط جدید در سه کلوز A,B,C اصولاً به نفع بیمه‌گذاران تعدیل شده است .)

2ـ اشکال مختلف صدور بیمه‌های باربری

بیمه‌نامه‌های باربری را می‌توان با توجه به نیاز مشتری به اشکال ذیل صادر نمود :

الف ـ بیمه نامه ساده

ب ـ بیمه نامه شناور

ج ـ بیمه نامه با پوشش باز

3 ـ خطرات تحت پوشش در بیمه های باربری داخلی

خطرات تحت پوشش در بیمه‌های باربری داخلی به دو دسته به شرح ذیل تقسیم می‌شوند :

الف خطرات اصلی ب ـ خطرات اضافی

الف ـ خطرات اصلی :

به خطراتی اطلاق می‌گردد که معمولاً در بیمه‌های داخلی به عنوان پیش‌فرض تحت پوشش بیمه‌ای درمی‌آید. این خطرات عبارتند از: آتش‌سوزی و حادثه وسیله نقلیه شامل تصادف، واژگونی و پرت شدن وسیله نقلیه .

ب ـ خطرات اضافی :

در حمل و نقل خطرات دیگری نیز وجود دارد که محمولات را تهدید می‌نماید. مانند پرت شدن محموله از روی وسیله نقلیه، برخورد جسم خارجی با مورد بیمه و بالعکس، خسارت ناشی از بارگیری و تخلیه و سرقت کلی محموله .

خطرات فوق بنا به درخواست بیمه‌گذار و پس از منظور نمودن اضافه نرخ مربوطه، تحت پوشش بیمه‌نامه‌های داخلی درمی‌آید .

4ـ خطرات تحت پوشش در بیمه‌های باربری وارداتی، صادراتی و ترانزیت

خطرات تحت پوشش کلوز C

1ـ آتش‌سوزی یا انفجار

2ـ بگل نشستن و زمین‌گیر شدن، برخورد با کف دریا، غرق شدن، یا واژگون شدن کشتی یا شناور

3ـ واژگون شدن یا از خط خارج شدن وسیله حمل و نقل زمینی

4ـ تصادف یا برخورد کشتی، شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به‌غیر از آب

5ـ تخلیه کالا در بندر اضطراری

6ـ فدا کردن کالا در جریان خسارت عمومی

7ـ به دریا انداختن کالا جهت سبک‌سازی کشتی

خطرات تحت پوشش کلوز B

1ـ تمام خطرات تحت پوشش C

2ـ زلزله ـ آتشفشان یا صاعقه

3ـ به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی

4ـ ورود آب دریا، دریاچه یا رودخانه به کشتی، شناور، محفظه کالا، کانتینر، لیفت وان یا محل انبار

5ـ تلف شدن کلی هر بسته در کشتی یا شناور و یا تلف کلی هر بسته به علت افتادن به هنگام تخلیه کشتی یا شناور .

خطرات تحت پوشش کلوز A

این بیمه کلیه خطرات به جز موارد مندرج در استثنائات بیمه نامه را که موجب زیان و یا آسیب به مورد بیمه می‌گردد تحت پوشش قرار می‌دهد .

خطرات تحت پوشش تلف کلی (Total Loss )

اصولاً وقتی بیمه‌نامه با چنین خطراتی از سوی بیمه‌گذار درخواست می‌گردد که فروشنده کالا یا خریدار یک بیمه‌نامه خارجی تهیه نموده است و برای انجام تشریفات واردات نیاز به یک بیمه‌نامه ایرانی دارد یا اینکه مورد بیمه در صورت آسیب، تنها در یک مرحله ممکن است خسارت ببیند. براساس شرایط این بیمه‌نامه کالای مورد بیمه فقط در اثر از بین رفتن کل محموله در یک مرحله و در نتیجه آتش‌سوزی غرق شدن کشتی، سقوط هواپیما تحت پوشش می‌باشد .

استثنائات در سه کلوز C,B,A

در سه کلوز C,B,Aاستثنائات به شرح ذیل آمده است. به این معنی که اصولاً بیمه باربری خطرات لحاظ شده در این استثنائات را تحت پوشش قرار نمی‌دهد مگر بعضی موارد که می‌توان با پرداخت حق بیمه اضافی آنها را تحت پوشش قرار داد .

1ـ تلف، آسیب یا هزینه ناشی از سوء عمل ارادی بیمه‌گذار .

2ـ نشست و ریزش عادی، کسری عادی وزن یا حجم و یا فرسودگی و پوسیدگی عادی مورد بیمه .

3ـ تلف، آسیب یا هزینه ناشی از کافی نبودن یا نامناسب بودن بسته‌بندی یا آماده‌سازی مورد بیمه برای حمل (بسته‌بندی مندرج در این بند شامل بارچینی در کانتینر و لیفت‌وان نیز می‌گردد، به شرط اینکه چنین عملی قبل از شروع بیمه کالا یا بوسیله بیمه‌گذار یا کارکنان وی انجام شده باشد .)

4ـ تلف، آسیب یا هزینه ناشی از عیب ذاتی یا ماهیت مورد بیمه .

5ـ تلف، آسیب یا هزینه‌ای که علت اساسی آن تأخیر باشد، حتی اگر این تأخیر ناشی از خطرات بیمه شده باشد .

6ـ تلف، آسیب یا هزینه ناشی از ورشکستگی یا اعسار مالکان، مدیران، اجاره کنندگان یا گردانندگان کشتی یا قصور در انجام تعهدات مالی از طرف یکی از آنها .

7ـ آسیب عمدی یا تخریب عمدی کالای مورد بیمه یا قسمتی از آن توأم با سوءنیت از طرف هر کس (فقط در کلوز A تحت پوشش می‌باشد )

8ـ تلف، آسیب یا هزینه ناشی از کاربرد هر نوع سلاح جنگی که با انرژی اتمی یا شکست و یا ترکیب هسته‌ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو یا ماده رادیو اکتیو کار کند .

9ـ استثناء مربوط به عدم قابلیت دریانوردی و نامناسب بودن کشتی برای دریانوردی .

10ـ خطر جنگ

11ـ خطر اعتصابات

مدت اعتبار بیمه نامه باربری صادراتی، وارداتی و ترانزیت

اساساً مدت اعتبار بیمه‌نامه باربری در کلوزهای انگلیسی و شرایط بیمه‌نامه‌های باربری به صورت انبار به انبار Warehouse to Warehouse (انبار مبدا تا انبار مقصد) بوده ولی با توجه به شرایط اینکوترمز نقطه شروع تعهد بستگی به نوع قرارداد خرید داشته و به زبان ساده انتقال خطر یا مسوولیت از فروشنده به خریدار زمان شروع تعهد بیمه‌گر می‌باشد .

مثلاً در خرید EX-Works تعهدات بیمه‌گر از انبار فروشنده کالا در مبدا شروع می‌شود و در خرید به صورت CIF,FOB تعهدات بیمه‌گر از زمانی که کالا بوسیله جرثقیل از نرده‌های کشتی عبور می کند شروع می‌شود. ادامه پوشش در طول مسیر حمل عادی بوده و پایان آن یکی از موارد زیر هر کدام زودتر واقع شود خواهد بود .

الف ـ به محض تخلیه کالا در انبار مقصد مندرج در بیمه‌نامه

ب ـ به محض انقضاء 60 روز از تاریخ تخلیه کامل کالا از کشتی

ج ـ به محض انقضاء 60 روز از تاریخ ورود کالا به مرز زمینی

د ـ به محض انقضاء 30 روز از تاریخ تخلیه کالا در فرودگاه مقصد شایان ذکر است که مدت‌های مذکور با پرداخت حق بیمه اضافی و قبل از انقضاء قابل تمدید خواهد بود .

خطرات تحت پوشش در کلوزهای A,B,C در یک نگاه