صنعت دارو درایران به کدام سمت می رود؟

به گزارش چابک‌آنلاین، امروزه این صنعت به عنوان یکی از صنایع کلیدی و راهبردی در جهان مطرح بوده و برخورداری از سطح بالای توانمندی در این بخش به منزله توسعه یافتگی کشورها محسوب می شود.

این صنایع در بازارهای جهانی متفاوت از سایر صنایع با فناوری پیشرفته هستند زیرا تابع تحقیقات نوآورانه، سرمایه گذاری و مقررات دولتی هستند.

هزینه سرمایه گذاری جهت ایجاد نوآوری در این صنایع با توجه به ماهیت آن بیشتر از سایر بخش‌ها است.

در تولید اکثر محصولات صنعت داروسازی از فناوری ساخت بالا استفاده می شود به همین دلیل این صنعت در جرگه صنایع بالادستی و دانش بنیان طبقه بندی می شوند.

به واسطه تخصصی بودن، تیراژ تولید مشخص و استفاده از تجهیزات ساخت فن آوری بالا تولیدات این صنعت از ارزش افزوده بالاتری هم در مقایسه با دیگر حوزه‌های تولیدات با فناوری پیشرفته برخوردار است.

همچنین اغلب واحدهای تولیدی این صنایع فاقد آلایندگی زیست محیطی در فرآیند تولید بوده و به دلیل ارتباط مستقیم با سلامت افراد جامعه نیازمند دقت لازم در پیاده سازی استانداردهای عملکردی، ایمنی و کیفی است.

صنعت جهانی دارو پس از حوزه نفت و پتروشیمی و بالاتر از صنایعی همچون مواد غذایی،  مخابرات و انرژی سود آورترین صنعت در میانه حوزه‌های مختلف صنعتی در سطح جهان محسوب می‌شود.

پیش‌بینی می‌شود حجم زیادی از رشد بازار جهانی دارو در سالهای آتی به دلیل رشد بالای بازارهای نوظهور باشد. کشورهای نوظهوردراین عرصه شامل کشورهای چون چین،برزیل، روسیه، هند،مکزیک، ترکیه، لهستان، ونزوئلا، آرژانتین، اندونزی آفریقای جنوبی، تایلند، مصر، اوکراین، پاکستان، الجزایر، کلمبیا، نیجریه رومانی، عربستان سعودی و ویتنام می شود.

بر اساس این تعریف، ایران نیز می تواند در رده سه کشورهای نوظهور قرار گیرد.

در سال‌های آینده بازار کشورهای نوظهور به عنوان دومین بازار بزرگ از لحاظ هزینه های داروی خواهد بود که به این ترتیب کشورهای اروپایی آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و انگلستان را پشت سر گذاشته و بعد از ایالت متحده ایالات متحده قرار خواهند گرفت.

روندها و متغیرهای اساسی اثرگذار بر صنعت دارو را می توان در دو طرف تقاضا و عرضه دارو بررسی کرد.

درطرف تقاضا با دو محرک اصلی افزایش جمعیت و افزایش درآمد سرانه مواجه هستیم که باعث می شود تا تعداد افراد بیشتری، مبلغ بیشتری را هم صرف هزینه های بهداشتی و درمانی خود کنند.

علاوه بر این که با افزایش سطح درآمد و ثروت افراد، آنها توجه بیشتری به بهداشت و سلامت دارند، سهم بیشتری از درآمدهای خود را صرف این بخش می کنند.

همچنین افزایش جمعیت افراد مسن در دنیا و افزایش سطح بهداشت عمومی باعث شده تا با مسائل و بیماری های متفاوتی نسبت به گذشته مواجه باشیم.

صنعت دارویی ایران نیز از جمله کلیدی ترین و راهبردی ترین صنایع کشور است که در گسترش توانمندی ها و قابلیت ها در این حوزه و خودکفایی در زنجیره ارزش آن (تحقیق و توسعه تولید مواد اولیه دارویی،تولید اقلام و فرآورده های نهایی) توانسته موقعیت و جایگاه کشور را در منطقه و در سطح مجامع بین المللی ارتقا ببخشد.

فهرست صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد که ایران در میان ۱۹۱ کشور رتبه ۳۰ تولید ناخالص داخلی بر پایه نرخ تبدیل ارز را داشته است.

 پس از تحریم های سیستم بانکداری ایران در سال ۲۰۱۲ و تشدید همه‌جانبه تحریم‌ها در سال ۲۰۱۷ که علیرغم برخی

ادعاها صنعت دارو را از سایر سایر صنایع مستثنی نکرده،حوزه دارویی ایران با چالش‌هایی روبه‌رو بوده است.

واردات مواد اولیه و محصولات نهایی تحت تاثیر محدودیت مبادلات مالی قرار گرفته، ارزش ریال ایران کاهش یافته و در نتیجه ایران با کمبود دارو، افزایش قیمت دارو و افزایش هزینه واردات آن مواجه شده است.

حدود دو سوم مواد اولیه دارو در ایران وارداتی است که به دلیل تحریم ها واردات مواد اولیه دارویی اغلب از چین و هندوستان صورت می گیرد. 

نمودارهای مربوط به آینده نگری وضعیت دارو در ایران حاکی از آن است که میزان رشد فروش داروهای ژنریک و معمولی تقریبا ثابت است، اما داروهای بیوتکنولوژی دارای رشد فزاینده‌ای خواهند بود، بنابراین تولید داروهای بیوتکنولوژی نقش حیاتی در صنعت دارویی ایران خواهد داشت.

درشرایط کنونی گروه داروهای درمانی سرطان، دیابت، قلب و عروق، تنفسی، مغز و اعصاب و روان و گوارشی  در ایران می توانند بازار خوبی داشته باشند.

مشکلات عمومی صنایع دارویی کشور اعم از مشکلات تأمین مواد اولیه، فرسودگی خطوط تولید و پایین بودن ظرفیت های فعال تولیدی نسبت به ظرفیت اسمی منجر به عدم استفاده از حداکثر توان ظرفیت تولید شرکت ها در سالیان اخیر بوده است.

همچنین مشکلات بالا بودن هزینه‌های ثبت در بازار هدف، عدم امکان جذب تکنولوژی های روز دنیا به دلیل کمبود نقدینگی و عدم استمرار حضور در بازارهای هدف به دلیل فعالیت‌های مستمر و کارشناسی شده شرکت های رقیب (خارجی) در بازارهای همسایه و محدودیت های حاصل از تحریم های جدید، صادرات دارو از مبدا ایران را با مشکل مواجه کرده است.

شرکت‌های داخلی در این شرایط توانستند با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و تبدیل تهدید به فرصت سهم بیشتری از بازار دارویی ایران کسب کرده و با تأمین مواد اولیه توسط تولیدکنندگان داخلی از بروز بحران تأمین دارو جلوگیری کنند.