سهم کم ایران از بیمه حوادث طبیعی، سیل و زلزله
هرگاه که حادثه‌ای رخ می‌دهد و با بحرانی تازه مواجه می‌شویم این پرسش مطرح می‌شود که چه راهکارهایی برای پیشگیری از بحران‌ها باید مورد توجه باشد، بعد از شکل‌گیری خسارت‌ها، در کشورهای پیشرفته بیش از ۵۰ درصد خسارت‌ها، در آسیا ۱۵ درصد، اما در ایران تنها ۵ درصد خسارت بلایای طبیعی بیمه می‌شود.
به گزارش چابک آنلاین به نقل از تعادل ،در ایام تعطیلات نوروزی سال ۱۳۹۸در اقصی نقاط کشور شاهد بروز سیل در شهرها و روستاها و خسارت‌های مختلف به مراتع کشاورزی، دام، ساختمان‌ها، و جان انسان‌ها و... بودیم که بسیاری ضرورت پیشگیری، راهکار مقابله با بحران و حوادث و پوشش خسارت‌ها، بیمه حوادث طبیعی، پشتیبانی بیمه‌های اتکایی بین‌المللی از تامین خسارت در این بخش‌ها را مطرح کرده‌اند و اکنون این پرسش مطرح است که چرا پوشش مناسبی برای سیل، آتش‌سوزی، تخریب و سایر حوادث نداریم و چرا نسبت به این‌گونه ابزارهای دنیای نوین بی‌توجه هستیم.
افزایش جمعیت و ساخت و سازها در طول ۳۰ سال اخیر، تجاوز به حریم کوه و جنگل و دریا، به شدت زندگی روستاها و شهرها را در معرض آتش‌سوزی، سیل، و بحران‌های مختلف دیگر قرار داده است. لذا ضروری است که به مسیر توسعه بازگردیم و استانداردها و شاخص‌ها را رعایت کنیم تاحداقل با خسارت‌های کمتری مواجه شویم و در هنگام بروز خسارت نیز با پوشش بیمه‌ای و اتکایی مناسب بین‌المللی همراه باشیم.
براساس اذعان مسوولان و کارشناسان ۱۹۰۰ شهر در کشور درگیر سیل و آبگرفتگی بودند و به گفته مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات وزارت جهاد کشاورزی، ۴۶۰۰ میلیارد تومان خسارت تنها به بخش کشاورزی ۱۶ استان کشور در سیل اخیر وارد شده است که اگر خسارت پل، جاده، خانه‌ها و شهرها و روستاها و... را اضافه کنیم هزینه سنگینی را می‌توان برآورد کرد.
ایران جزو ۱۰ کشور بلاخیز جهان است، ۳۱ حادثه کشور ما را تهدید می‌کند و در ۲۱ سال گذشته ۷۳ هزار کشته و ۱۴۵ هزار زخمی داشتیم که این حوادث و حوادث غیرمترقبه، ۲۰ میلیارد دلار خسارت به همراه داشته و ۴۱ میلیون نفر تحت‌تاثیر قرار گرفته‌اند. متاسفانه ایرانی‌ها تمایلی برای بیمه آتش‌سوزی، زلزله و سیل ندارند، طبق آمار، در کشورهای پیشرفته بیش از ۵۰ درصد خسارت‌ها، در آسیا ۱۵ درصد، اما در ایران تنها حدود ۵ درصد خسارت‌های ناشی از بلایای طبیعی از محل بیمه‌ها جبران می‌شود.
براساس اعلام پژوهشکده صنعت بیمه در ۱۱۵ سال گذشته در کل جهان ۱۱۲ زلزله مصیبت بار رخ داده که سهم ایران از این ۱۱۲ زلزله، ۱۱ مورد بوده است که اگر وسعت یک درصدی ایران نسبت به وسعت جهان و جمعیت جهان را در نظر بگیریم سهم ما ۹.۸ درصد است که خیلی زیاد است. یعنی ایران ۱۰ برابر سهم جمعیتی خود دچار زلزله مرگ آفرین شده است.
یکی از فعالیت‌های برجسته دولت تلاش برای ارتقای سهم بیمه در جبران خسارت‌های وارده به سرمایه ملی از طریق تدوین، پیگیری و به نتیجه رساندن ایجاد صندوق بیمه حوادث طبیعی با تصویب قانون مربوطه در مجلس است که متاسفانه به دلیل نبود منابع مالی کافی و همچنین عدم امکان تهیه بودجه و دریافت حق بیمه از مردم مسکوت مانده است.
صندوق بیمه حوادث طبیعی دومین تکنیک مدیریت ریسک در مقابل با بلایای طبیعی است، تکنیک اول کنترل ریسک بوده که راه‌های کاهش احتمال وقوع حوادث را مورد توجه قرار داده است، تکنیک دوم نیز روش تامین مالی ریسک است.
در روش دوم هدف، کاهش بار مالی دولت و ارتقای توانایی افراد برای بازگشت به شرایط قبل از حادثه طبیعی است. این صندوق از ملزومات توسعه پایدار در کشورها است.
مجید بنویدی از کارشناسان صنعت بیمه گفته که پوشش ریسک حوادث فاجعه بار بسیار سنگین است و معمولا در توان شرکت‌ها و حتی دولت‌ها هم نیست بنابراین در دنیا از راهکارهایی مانند تاسیس صندوق‌های خسارت طبیعی یا انتشار اوراق بهادار بیمه‌ای برای انتقال و پوشش این نوع ریسک استفاده می‌شود.
وی اضافه کرد: طرح تاسیس صندوق پوشش خسارت‌های طبیعی فاجعه بار سال‌هاست که در کشور مطرح شده و بین دولت و مجلس و شورای نگهبان دست به دست می‌شود که عمده دلیل آن هم عدم تعریف و تامین منابع صندوق است.
وی گفت: راهکار دیگر که همان انتشار اوراق بهادار انتقال ریسک است نیز به دلیل عدم رشد و گسترش بازار سرمایه وعدم فرهنگ سرمایه‌گذاری در بورس هم به نظر نمی‌رسد که به این زودی در ایران مورد استفاده قرار گیرد و لذا در هر دو مورد با تنگنا مواجه هستیم.
براساس آمار در سال ۲۰۱۴، حدود ۳۳۶ مورد حادثه طبیعی اتفاق افتاده که ۱۲۷ هزار نفر در آن حوادث جان خود را از دست داده‌اند و معادل ۱۱۰ میلیارد دلار خسارت ایجاد شده است که از این مبلغ ۳۵ درصد آن توسط شرکت‌های بیمه تامین خسارت شده است.
البته با به کارگیری دانش مدیریت ریسک تعداد خسارت‌های ناشی از حوادث طبیعی از ۴.۴ درصد به ۲.۶ درصد کاهش پیدا کرده است و این در حالی است که با رشد جمعیت و توسعه اقتصادی جمعیت در معرض خطر بلایای طبیعی که زیان می‌بینند افزایش یافته است.
قبلا یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از افراد تحت پوشش کمیته امداد بیمه حوادث شدند که نمونه آن در سیل ایلام نشان داده شد. اگر بیمه اجتماعی و حوادث و درمان افزایش یابد افراد تحت پوشش کم می‌شود چرا که بحران‌ها برای کمیته امداد مشتری ساز است و از دولت خواسته می‌شود تا بیمه‌ها را دریابند.
توسعه بیمه در کشور موجب کاهش هزینه‌های دولت و افزایش رضایتمندی بیشتر مردم می‌شود همچنین موجب افزایش کیفیت ساخت و سازها و کاهش خسارات نیز خواهد شد ضمن اینکه این توسعه باعث می‌شود تا هزینه‌هایی که بابت مقابله و خسارت حوادث در کشور پرداخت می‌شود، صرف پیشگیری آنها خواهد شد.
باید موضوع اساسی بیمه و گسترش آن در همه حوادث، جایگاه واقعی خود را پیدا کند و اگر فرصت مناسب برای ارایه لایحه بیمه حوادث همگانی ایجاد شود، راه، هموارتر خواهد شد.
بیش از یک و نیم میلیون واحد مسکونی ساخته شده از سوی بنیاد مسکن بیمه شده است که با تمهیدات اتخاذ شده خانه‌هایی که از این پس از سوی دولت ساخته می‌شوند بیمه خواهند شد.
همچنین در بحث بیمه کشاورزی باید گفت که این قشر از جامعه با حوادث گوناگونی از قبیل سرمازدگی، خشکسالی، بیمه دامی، سیل و خسارات مواجه‌اند.
اگر بیمه به کمک مردم نیاید در بحث مدیریت بحران مشکل خواهیم داشت و اگر با تمام معنا در این حوزه حضور یابد تحولی بزرگ را شاهد خواهیم بود.
